معرفی مرکز نظام ایمنی هسته ای سازمان انرژی اتمی
مطابق ماده 1 قانون سازمان انرژی اتمی ( سال 1353 ) و بند 4 ماده 2 قانون حفاظت در برابر اشعه ( سال 1368 ) مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور مسئولیت قانونی حفاظت مردم، کارکنان، نسل های آینده، جلوگیری از ورود و خروج مواد پرتوزا و به صورت کلی محیط زیست را در برابر اثرات زیان آور منابع پرتوی، پرتوهای یونساز و غیر یونساز را بر عهده دارد.
یکی از واحدها و دفاتر مهم مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور دفتر حفاظت در برابر اشعه است که مسئولیت های زیر را برعهده دارد:
- نظارت مستمر بر فعالیت های مراکز کار با پرتو در سراسر کشور
- حفاظت کامل رادیولوژیکی مردم و محیط زیست کشور
- ارزیابی مستمر ایمنی مراکز و فعالیت های پرتوی
- صدور، اصلاح و تمدید پروانه مجوز مراکز پرتوی و فعالیت ها آنها
- نظارت و بازرسی آنها و اعمال اقدامات الزام آور و ارزیابی رادیولوژیکی محیط زیست
- تخمین پرتوگیری مردم ناشی از پرتوهای طبیعی محیط و ناشی از فعالیت ها در قلمروی سرزمینی
- کنترل و پایش مبادی ورودی و خروجی کشور
- صدور مجوزهای ترخیص کالاها و تجهیزات پرتوساز
- صدور مجوز صادرات کالاها و تجهیزات پرتوساز به خارج از کشور برابر استانداردها
پایش پرتوی مبادی ورودی و خروجی کشور
ماموریت ها و وظایف این مرکز در قبال واردات و صادرات کالاها و تجهیزات پرتوی به شرح زیر می باشد:
- حصول اطمینان از عدم همراهی کالاهای وارداتی با مواد پرتوزا و آلودگی های پرتوی
- جلوگیری از ورود و خروج غیر مجاز مواد هسته ای زیان آور برای سلامت افراد جامعه و محیط زیست
- مسئولیت جلوگیری از خروج کالاهای پرتو زیان آور به سایر کشورها و مراجع قانونی بین المللی
- برنامه ریزی، ایجاد ساختار و انجام پایش پرتوی مبادی کشور توسط واحد قانونی
- پایش پرتوی کلیه کالاهای ورودی و خروجی
- ارزیابی و پایش افراد از نظر همراهی با چشمه های پرتوزا و یا آلودگی به مواد پرتوزا در مبادی ورودی و خروجی کشور
- استفاده از سامانه دروازه پایش پرتوی مواد پرتوزا
هدف و ماموریت اصلی این سازمان و تجهیزات مورد استفاده پایش پرتوی مستمر مبادی ورودی/خروجی کشور و جلوگیری از ورود و خروج غیرمجاز مواد پرتوزا و یا هرگونه کالا یا مواد آلوده به مواد پرتوزا می باشد.
پایش برخط گمرکات و مبادی ورودی کشور از نظر پرتوی
با توجه به توسعه تکنولوژی هسته ای در سال های اخیر و استفاده از آن در محصولات و تجهیزات مختلف کنترل صادرات و واردات مواد پرتوزا در گمرکات ورودی هر کشور یکی ضروریات می‌باشد و تمامی کشورها به تجهیزات پایش و کنترل در جهت حفاظت در برابر اشعه (Safety) و امنیتی (Security) منابع پرتوزا مجهز می باشند.
در این راستا و باتوجه به نیاز همه کشورها آژانس بین المللی انرژی اتمی کشورها را به استفاده و به کارگیری مستمر سیستم پایش پرتوی تشویق می نماید. تجهیزات ویژه و پیشرفته‌ی پایشگر دروازه ای مواد پرتوزا (RADIATION Portal MONITORING SYSTEMS) در مبادی ورودی کشورها به کار گرفته می شود.
تا بر این اساس پایش محموله های ورودی و خروجی از نظر آلودگی به مواد رادیواکتیو یا منابع پرتوزای فاقد اظهارنامه (عمدی یا غیرعمدی) بررسی گردد. یکی از مهمترین محموله هایی که می بایست در زمان واردات به هر کشور مورد ارزیابی و پایش قرار بگیرد واردات ضایعات فلزی می باشد استفاده از ضایعات فلزی آلوده می تواند در زمان استفاده در کارخانه آلودگی پرتوی را برای افراد و جامعه ایجاد کند.
پایش پرتوی در مبادی گمرکی به دو روش مرسوم انجام می گردد:
- اعزام مأمور و انجام پایش دستی در مبادی که هنوز این تجهیزات نصب و راه اندازی نشده اند برابر تعرفه سازمان انرژی اتمی
- استفاده از سامانه های پایشگر دروازه ای مواد پرتوزا در گمرکات فعال
استفاده از روش دوم نسبت به روش دستی سرعت و دقت بالاتری داشته و هزینه های کمتری را برای صاحبان کالا ایجاد می نماید و کاهش چشم گیری در انتظار صدور مجوز ترخیص و افزایش رضایت صاحبان کالا را در پی دارد.
لیست تعرفه کالاهای تحت نظارت سازمان
سازمان انرژی اتمی سالانه لیست تعرفه کالاهای تحت نظارت خود را جهت واردات، صادرات و ترانزيت با توضیحات زیر ارایه می نماید.
شما می توانید لیست تعرفه ها را در قسمت پایین دانلود نمایید.
- شرایط و نیاز به اخذ مجوزها برای هر یک از شماره تعرفه‌های لیست پیوست در ستون های متناظر آن با علامت (P) مشخص گردیده است.
- در صورتي كه كالاهاي شماره تعرفه های 90221390، 90221490، 90221990 و 90229000 در مرحله ورود براساس اظهار متقاضي و در مرحله ترخيص/ترانزيت/صادرات براساس اظهار صاحب کالا و ارزيابی و بررسی کارشناس گمرک مربوطه، پرتوزا/پرتوساز بودن آن محرز شود جهت اخذ مجوز به اين دفتر ارجاع گردند.
- مجموعه ماشین‌آلات خط تولید صنعت و معدن با کد تعرفه 84223000 که مشمول تعرفه‌های تحت نظارت این سازمان نمی‌باشند، در مرحله ورود براساس اظهار متقاضی و در زمان واردات – صادرات یا ترانزیت براساس اظهار صاحب کالا می بایست توسط کارشناسی گمرک در خصوص عدم همراهی تجهیزات مواد پرتوی ارزیابی و بررسی لازم انجام گردیده و از این مورد اطمینان کسب گردد.
نکته »
در صورتی که این تجهیزات مواد پرتوی داشته باشد صاحبان تجهیزات می بایست نسبت به اصلاح تعرفه و اخذ مجوزهای مربوطه از سازمان مربوطه اقدام نمایند.
- به طور کلی واردات هرگونه دستگاه تولید پرتوهای ماوراء بنفش و دستگاههای برنزه‌کننده پوست از قبیل : برنزه‌کننده، سولاریوم، حمام آفتابی، تخت یا کاناپه آفتابی (Sun beds, Tanning device, Solarium) و ….. تحت تعرفه‌های 90182000، 901846، 901890، 902780 که به منظور زیبایی پوست وارد کشور استفاده می شوند ممنوع می باشد.
- آشکارسازهای دستگاه برش‌نگاری با گسیل پوزیترون (PET)، آشکارساز دوربین گاما، آشکارساز دستگاه اسپکت (SPECT) و آشکارساز فلت پنل‌ها (FPDs) با کد تعرفه 90181410 نیاز به اخذ مجوز دارند.
- قطعات یدکی مورد استفاده در تعریف کالاهای ذیل شماره تعرفه 9022 نظیر کابل، پانل، تخت، میز، صندلی، صفحات نمایشگر، چاپگر، لیزر ایمیجر و… برای کلیه مصارف به جز تیوب های و دستگاه هاي مولد اشعه ایکس و شتاب دهنده و مولد های فشار قوی نیاز به اخذ مجوز از این سازمان نداشته و در سایر تعرفه های مربوطه اظهار گردند.
صدور مجوز ورود و ترخیص منابع پرتوی و دستگاه های پرتوساز
براساس قانون انرژی اتمی مصوب سال 1353 و قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 1368 صدور مجوز ورود و ترخیص منابع پرتوی و دستگاه های پرتوساز تحت اختیار دفتر حفاظت از اشعه زیر نظر مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور راه اندازی شده است.
این مجوز از طریق سامانه های مرتبط یا ارسال مدارک به صورت پست و همچنین ارائه مدارک به صورت حضوری انجام می شود و حداکثر زمان ارائه خدمت 30 روز کاری با هزینه 2.000.000 ریال انجام می گردد.
همچنین مجوز صدور پروانه اشتغال واردات منابع و دستگاه های پرتوی با شرایط فوق و در حداکثر 30 روز کاری با هزینه 12.000.000 ریال انجام می گردد.
مراحل صدور مجوز ورود و ترخیص توسط دفتر حفاظت از اشعه
- دریافت مدارک مورد نیاز جهت صدور مجوز از متقاضی
- بررسی مدارک توسط کارشناس مربوطه
- اعلام رای کارشناسی توسط کارشناس مربوطه
- تایید مالی هزینه خدمات
- تایید مدیریت
- صدور مجوز
مراحل صدور پروانه اشتغال به واردات توسط دفتر حفاظت از اشعه
- دریافت مدارک مورد نیاز جهت صدور مجوز از متقاضی
- بررسی مدارک توسط کارشناس مربوطه
- اعلام رای کارشناسی توسط کارشناس مربوطه
- تایید مالی هزینه خدمات
- تایید مدیریت
- صدور مجوز
پس از اخذ پروانه اشتغال به واردات شما می توانید با نام کاربری و گذرواژه دریافتی به درگاه سامانه به نشانی https://inra.aeoi.org.ir/login.aspx وارد شده و با ثبت مشخصات کالاهای موجود در ثبت سفارش و تایید آن نسبت به صدور مجوز ورود اقدام نمایید.
واردکنندگانی که دارای پروانه اشتغال واردات معتبر هستند می توانند با مراجعه به درگاه اینترنتی http://inra.aeoi.org.ir و وارد شدن به قسمت “ثبت و پیگیری درخواست مجوز ترخیص“ با استفاده از کلمه کاربری و رمز عبور در قسمت خدمات مخصوص اعضاء نسبت به اخذ مجوز ترخیص اقدام کند.
فایل های آپلود شده می بایست خوانا – کامل و دقیق باشد
اظهار نامه مورد درخواست قبلا در سامانه جامع امور گمرکی سازمان گمرک EPL گمرک ثبت شده باشد
در آغاز می بایست وارد کننده نسبت به اصلاح پروانه اشتغال اقدام و کالای مورد نظر در لیست پیوست منابع شرکت قرار گرفته و سپس نسبت به ترخیص کالا اقدام نماید.
اگر در تعرفه مشمول سازمان قید شده باشد نیاز است از طریق سامانه جامع امور گمرکی EPL ثبت گردد و سپس در سامانه دفتر حفاظت در برابر اشعه به عنوان کالای متفرقه ثبت گردد.
سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی پرتویی «سیناپ» دفتر حفاظت در برابر اشعه
در راستای سیاست دولت الکترونیکی با هدف تسهیل و تسریع در امور خدماتی دفاتر سازمان انرژی اتمی و دفتر حفاظت در برابر اشعه این سازمان “سامانه جامع دفتر حفاظت در برابر اشعه” راه اندازی گردید.
تمامی درخواست ها و انجام پروسه ارسال مدارک از قبیل نامه های عادی، اخذ پروانه اشتغال، اخذ مجوزهای قانونی و … به دفتر حفاظت در برابر اشعه، تنها از طریق این درگاه و در کارتابل شخصی مراکز انجام می گردد . شما می توانید از طریق لینک ثبت نام و دریافت نام کاربری اقدام به ثبت نام در این سامانه نمایید.
معرفی صدور مجوز عدم آلودگی جهت صادرات
تنها مرجع قانونی اعلام نتایج آزمون پرتوزایی و صدور گواهی کالاهای صادراتی برای محموله هایی از قبیل مواد غذایی، مواد معدنی، مصالح ساختمانی دفتر حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی ایران می باشد.
نکته: در صورت عدم نقص مدارک، میانگین 5 روز کاری (با توجه به حجم کار آزمایشگاه‌ها و بخش های اداری) برای طیف سنجی پرتوگاما
توجه: صدور گواهی صادرات تنها برای مواد غذایی است و برای سایر اقلام نتیجه آزمون برای ارائه به کشور مقصد ارائه می‌شود.
نکته: برخی از کشور های برای محموله های مواد غذایی درخواست ارائه گواهی عدم آلودگی پرتویی از مراجع قانونی کشور مبدا ( ایران) را دارند.
مدارک مورد نیاز جهت انجام آزمون و صدور گواهی عدم عدم پرتوزایی به شرح زیر می باشد:
- ارائه نامه درخواست از طرف سازمان، نهاد یا شرکت متقاضی صادرات مبنی بر اندازه‌گیری پرتوی یا دریافت گواهی صادرات مواد غذایی خطاب به مدیر کل دفتر حفاظت در برابر اشعه با سربرگ و مهر و امضا معتبر.
ارائه Packing list یا پیش فاکتور همراه با سربرگ شرکت، به پیوست نامه درخواست، که شامل اطلاعات ذیل است: - Preform number / Invoice number
- preform Date / Invoice Date
- Name of Products
- Consignee
- Address
- Net Weight
- Gross Weight
- Quantity (Package / cartons)
- الصاق اصل یا تصویری واضح از فیش واریزی
کلیه اطلاعات مذکور را می توان از طریق سامانه مدیریت سیستم اطلاعات آزمایشگاه (LIMS) (لینک لیمز) مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور بارگذاری نموده و سپس اصل مدارک را به صورت حضوری ارائه نمایند.
در صورت وجود نقص مدارک تا زمان رفع آن امکان تکمیل و ادامه مراحل وجود ندارد. - آماده سازی و کد دهی، شمارش و آنالیز نمونه و طی مراحل اداری.
میزان تعداد یا حجم نمونه ارسالی برای انجام طیف سنجی گاما چه مقدار باید باشد؟
- نمونه های مایع حداقل یک لیتر برای هر نمونه
- موارد جامد حداقل500 گرم تا 1 کیلوگرم برای هر نمونه
- نمونه های مصالح ساختمانی ( سنگ‌ها و کاشی‌ها و.. ) 2 نمونه با ابعاد 25*25
- گواهی صادرات مواد غذایی عناصر گاما دهنده Cs-134, -137
- مصالح ساختمانی پرتوهای با منشا طبیعی
نکته:
نمونه ها می بایست از همان محموله صادراتی انتخاب و برای انجام آزمون و دریافت گواهی ارسال گردد. نمونه برداری اولیه توسط خود متقاضی صورت گرفته و در صورت مشاهده موارد مشکوک و آلوده، نمونه برداری های بعدی توسط تیم کارشناسی دفتر صورت می گیرد.
