گزارش گمرک از 40 شاخص آماری تجارت خارجی کشور در سال 1402
گمرک ایران در اقدامی مهم با هدف تحلیل واقع بینانه و شفاف، ۴۰ نکته و شاخص آماری.تجارت خارجی کشور در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد.
محمد رضوانی فر معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران با اشاره به اهمیت این گزارش اعلام کرد: نخستین بار است که چنین گزارشی با در نظر گرفتن ۴۰ شاخص مهم و تاثیرگذار از وضعیت تجارت خارجی کشور در یکسال.گذشته ارائه میشود تا صاحبنظران اقتصادی، منتقدان، تحلیل گران، فعالان.حوزه کسب و کار و تجارت، تصمیم گیران و تصمیم سازان در فضایی.شفاف و روشن.موضوعات مرتبط با حوزه تجارت.خارجی را تحلیل کنند.
روند مبادلات تجاری کشور، واردات خودرو سواری نو، کشنده ها، شمش طلا، گوشی تلفن همراه، محصولات پتروشیمی، اقلام.عمده کالاهای وارداتی و صادراتی و کالاهای اساسی، کشورهای.عمده مقاصد صادراتی و طرف معامله واردات، تراز.تجاری کشور بدون نفت و با احتساب نفت، صادرات فرش و ترانزیت خارجی از عمده ترین مواردی است که در ۴۰ نکته جمع بندی و در گزارش معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران به صورت مختصر به آنها پرداخته شده است.
نکته 1) صادرات ۱۲ماهه سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات برق، نفت، خدمات.فنی مهندسی و تجارت چمدانی ۴۹.۴ میلیارد دلار بوده است؛ که نسبت به سال قبل از آن ۸.۹درصد کاهش داشته است.
نکته.2) صادرات نفت در ۱۲ماهه ،۱۴۰۲ به میزان ۳۵.۹ میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشدی ۸.۶ درصدی داشته است.
نکته 3) صادرات خدمات فنی مهندسی در سال ۱۴۰۲ به ۱.۳ میلیارد دلار بالغ گردید. که نسبت به سال ۱۴۰۱ تغییر نداشته است. (این آمار شامل خدمات فنی مهندسی دارای قرارداد می باشد).
نکته..4) صادرات از محل تجارت چمدانی به ۳۰۰میلیون دلار بالغ گردید؛ که نسبت به سال قبل از آن رشدی ۹۰درصدی داشته است. (لازم به ذکر است در کنار مبادلات.تجاری با کشورهای عضو CIS از طریق گمرکات آستارا، باجگیران، پلدشت، دوغارون، سرخس، سرو، لطف آباد و نوردوز در اینرویه فعال هستند).
نکته 5) مجموع صادرات کشور با احتساب نفت، برق، تجارت چمدانی ۸۶.۹ میلیارد دلار بوده است.
نکته 6) مجموع واردات کشور (بدون احتساب شمش طلای استاندارد) ۶۴.۳ میلیارد دلار بوده است که رشد ۶.۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن دارد.
نکته 7) در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ بیش از ۳۰ تن شمش طلای.استاندارد به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار واردکشور شده است. که در خصوص لحاظ کردن آن در زمره واردات کشور این ملاحظه را باید در نظر داشت که عملاً از طریق واردات شمش طلای استاندارد ( ۳درصد کل واردات کشور) وجوه حاصل از صادرات به کشور بازگشته است.
نکته 8) کل واردات کشور با احتساب همه اقلام به علاوه شمش طلای استاندارد به ۶۶.۳ میلیارد دلار رسیده است.
نکته 9) در ۱۲ماهه ۱۴۰۲ با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی مهندسی و برق شاهد بالغ بر ۲۰.۶ میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی هستیم.
نکته 10) در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ بدون احتساب نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق به حدود ۱۶.۸ میلیارد دلار کسری تجارت خارجی داشته ایم.
نکته 11) حجم تجارت خارجی کشور در سال ( ۱۴۰۲ مجموع واردات و صادرات کلیه اقلام) به ۱۵۳ میلیارد دلار رسیده است که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشدی ۲.۶ درصدی داشته است.
نکته 12) وزن صادرات (بدون نفت خام) به حدود ۱۳۶.۴ میلیون تن بالغ گردید که رشدی ۹.۸درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است.
نکته.13).صادرات کالاهای.پتروشیمی در سال ۱۴۰۲ به میزان ۴۸.۸ میلیون تن به ارزش ۱۹.۴ میلیارد دلار بوده است که کاهش ۲۸.۶درصدی در ارزش را شاهد بوده است که ناشی از کاهش.قیمت متوسط اقلام صادراتی.پتروشیمی از ۴۹۶دلار در سال ۱۴۰۱ به ۳۹۸ دلار در سال ۱۴۰۲ بوده است.
نکته 14) متوسط قیمت اقلام صادراتی پتروشیمی در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۹۸دلار بوده است که نسبت به عدد ۴۹۶ دلاری سال ۱۴۰۱ متوسط قیمت کاهشی ۹۸ دلاری حدود ۲۰ درصدی داشته است.به تعبیری.اگر حجم.صادر شده در سال ۱۴۰۲ با متوسط قیمت سال ۱۴۰۱ صورت می گرفت ارزش صادرات اقلام پتروشیمی بجای ۱۹ میلیارد دلار به ۲۴میلیارد دلار بالغ می گردید.
نکته.15) در بین ۱۰ قلم کالاهای صادراتی.بیشترین رشد ارزش متعلق به گازهای نفتی ( ۶۳درصد)، سنگ آهن ( ۶۲.۵درصد) و قیر (۲۲ درصد) بوده است.
نکته 16) ۱۶ در بین ۱۰ قلم عمده کالاهای.صادراتی بیشترین کاهش در ارزش به ترتیب متعلق بوده است به گاز طبیعی مایع شده ( ۵۹درصد) پروپان مایع شده ( ۱۹درصد) و بوتان مایع شده ( ۶درصد)
نکته 17) متوسط ارزش هر تن کالاهای صادراتی ۳۶۲دلار بوده است که کاهش ۱۷درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است.
نکته 18) وزن واردات با حدود ۳۹ میلیون تن شاهد افزایش ۴.۴درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است.
نکته 19) بیشترین افزایش از لحاظ ارزش در کالاهای.وارداتی به ترتیب متعلق است به شمش.طلای.استاندارد (البته با لحاظ کردن نکته7،)۷تراکتور ۹۳درصد رشد و قطعات منفصله جهت تولید.خودروی سواری با رشدی ۷۸ درصدی (در کد تعرفه ۹۸۸۷۰۳۱۲ ).
نکته 20).در بین ۱۰ قلم کالای وارداتی.بیشترین.کاهش به لحاظ ارزش به ترتیب.متعلق بوده است به گندم ۵۰.۴ درصد، برنج ۴۲.۶ درصد و دانه سویا با ۲۴.۳ درصد کاهش نسبت به سال ۱۴۰۱ .
نکته 21).اقلام اساسی شامل ذرت دامی، دانه سویا، برنج، روغن دانه آفتابگردان، کنجاله سویا و گندم موجود در فهرست ۱۰ قلم اول کالاهای وارداتی در مجموع از نظر وزنی ۴۸.۶درصد و از نظر ارزشی ۱۵.۴درصد از کل واردات.کشور بوده است.
نکته 22) میزان واردات ۲۵ قلم کالای اساسی در ۱۲ماهه ۱۴۰۲ بالغ بر ۲۴.۷ میلیون تن و به ارزش ۱۹.۵ میلیارد دلار بوده است. که ۶۳.۴درصد از وزن و ۲۹.۴درصد از ارزش کل.واردات را به خود اختصاص داده اند.
نکته 23) در بین اقلام اساسی وارداتی اگر صرفاً اقلام خوراکی را لحاظ نماییم به اعداد جالب ۲۳.۵میلیون تن ( ۶۰درصد از کل واردات کشور از لحاظ وزن) به ارزش ۱۴.۳میلیارد دلار ( ۲۲درصداز کل واردات.کشور از لحاظ ارزش) می رسیم.
نکته 24) متوسط ارزش.گمرکی هر تن.کالای وارداتی ۱۶۹۷ دلار بوده که نسبت به رقم ۱۶۱۴ دلار در سال ۱۴۰۱ رشدی ۵ درصدی داشته است.
نکته 25) واردات خودروی سواری نو (ذیل تعرفه )۸۷۰۳ بالغ بر ۱۱هزار و ۲۳۶دستگاه به ارزش ۲۲۴ میلیون.دلار بوده است.
نکته 26) واردات گوشی تلفن همراه در همه انواع (تعرفههای )۸۵۱۷۱۴۲۰ ،۸۵۱۷۱۲۲۰ ،۸۵۱۷۱۳۹۰ ،۸۵۱۷۱۲۱۰در دو رویه تجاری و مسافری ۱۴.۷میلیون دستگاه به ارزش ۳.۲میلیارد دلار بوده است.
نکته 27) آمار واردات.قطعی کشنده (کامیون) حدود ۶ هزار و ۵۰۰دستگاه به ارزش ۸۵۰میلیون دلار بوده است.
نکته 28) واردات اجزا و قطعات.موتورسیکلت به وزن ۹۱هزار تن حدود ۷۸۲ میلیون دلار بوده است.
نکته 29) واردات اجزا و قطعات.خودرو به وزن ۶۴۳ هزار تن.حدود ۶ میلیارد دلار بوده است.
نکته 30) بالاترین حجم مبادلات تجاری (جمع واردات و صادرات) بدون نفت به ترتیب در گمرکات.استان های.هرمزگان ( ۳۴ میلیارد دلار ۲۹درصد کل مبادلات تجاری.کشور از حیث ارزش)، تهران ( ۱۵.۴میلیارد دلار ۱۴درصد کل مبادلات.تجاری کشور از حیث.ارزش) و خوزستان ( ۱۵.۱میلیارد دلار ۱۳درصد کل مبادلات تجاری کشور از حیث ارزش) بوده است.
نکته 31) از نظر ارزش صادراتی، گمرکات استانهای هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و تهران در صدر.جدول هستند و از نظر ارزش وارداتی، گمرکات استانهای هرمزگان، تهران، خوزستان، کرمان، بوشهر و مازندران در صدر بوده اند.
نکته 32) بزرگترین مقاصد تجاری در سال ۱۴۰۲ عبارت بودند از چین ( ۱۳.۹میلیارد دلار)، عراق ( ۹.۲میلیارد دلار)، امارات.متحده عربی ( ۶.۶میلیارد دلار)، ترکیه ( ۴.۲میلیارد دلار) و هند ( ۲.۲میلیارد دلار)، این ۵کشور در مجموع.سهمی حدود ۷۴.۵درصدی از نظر وزن و ۷۳درصدی از نظر ارزش به خود اختصاص داده است.
نکته.33) بزرگترین مبادی واردات (کشورهای طرف معامله واردات) به ترتیب امارات متحده عربی ۲۰.۸میلیارد دلار)، چین (۱۸.۵ میلیارد دلار)، ترکیه ( ۷.۵میلیارد دلار) ،آلمان ( ۲.۲میلیارد دلار) و هند ( ۱.۹میلیارد دلار) بوده است. این ۵ کشور در مجموع از نظر.وزن حدود ۶۵درصد و از نظر ارزش ۷۷درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داده اند.
نکته 34).مجموع تجارت با ۱۵ کشور همسایه در سال ۱۴۰۲ به حدود ۶۰.۸ میلیارد دلار بالغ گردیده است که رشدی ۱.۴درصدی.نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است که شامل ۲۸.۳ میلیارد دلار.صادرات به ۱۵ کشور و ۳۲.۵ میلیارد دلار واردات از ۱۵ کشور بوده است.
نکته.35) بزرگترین شریک.تجاری کشور با لحاظ کردن مجموع مبادلات (واردات و صادرات) بدون نفت به ترتیب.عبارتند از چین (مجموع ۳۲.۴میلیارد دلار) ،امارات متحده عربی ( ۲۷.۴میلیارددلار)، ترکیه ( ۱۱.۷میلیارد دلار) و عراق ( ۹.۸میلیارد دلار).
نکته 36) تراز تجاری.کشور بدون نفت با چین، امارات و ترکیه منفی و با عراق مثبت است.
نکته 37) در سال ۱۴۰۲ برای واردات قطعات منفصله خودرو در تمامی کد تعرفه ها ( ۶میلیارد دلار)، اجزا و قطعات.موتور سیکلت (۷۸۲ میلیارد دلار) ،کشنده (۸۵۰میلیون دلار) ، خودروی سواری نو ( ۲۲۴میلیون دلار)، اتوبوس ( ۲۵میلیون دلار) و آمبولانس و … مجموعاً ۸.۲ میلیارد دلار منابع ارزی کشور صرف شده است.
نکته 38) ترانزیت خارجی.کشور در ۱۲ماهه ۱۴۰۲حدود ۱۷.۸میلیون تن بوده است که رشدی ۳۶.۵ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است.
نکته 39) بیشترین.رشد ترانزیت خارجی در گمرکات.پرویزخان، آستارا، باشماق و سرخس بوده است.
نکته.40) صادرات.فرش دستباف ایران از رکورد ۲ میلیارد دلاری.سالانه خود در دهه هفتاد و میانگین نیم میلیارد دلاری در سال در ۱۰ سال پیش از تحریم های.ظالمانه آمریکا به کمتر از ۵۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
