شرح فعالیت

صاحب کالا در صورت تمایل با در دست داشتن فاکتور می تواند به یک شرکت بیمه (به انتخاب خود) مراجعه کند و فرم پیشنهاد بیمه را تکمیل می‌کند و در خواست بیمه باربری صادراتی کالا (با شرایط دلخواه خود) کند. بیمه‌گذار بر اساس سطح پوشش خسارات درخواستی صاحب کالا ، حق بیمه را محاسبه و به صاحب کالا اطلاع می‌دهد.

در مواردی که تعهدات بیمه گذار در قبال خسارات احتمالی بیشتر است، در صورتی که کالا گواهینامه بازرسی نداشته‌ باشد، قبل از فهرست عدل‌بندی و پیش از اظهار کالا ، بیمه‌گذار برای بازدید اولیه از کالا به محل کالا مراجعه می کند و گزارشی از بازدید را به‌ همراه عکس کالا ضمیمه پرونده بیمه می‌کند. بیمه‌گذار موظف است مشخصات بارنامه را به اطلاع شرکت بیمه‌ برساند تا در بیمه‌نامه درج شود.

شرایط پرداخت وجه بیمه‌ طبق توافقات صاحب کالا و بیمه‌گذار تعیین می‌شود و صاحب کالا مبلغ مورد نظر را واریز می‌کند. این پرداخت می‌تواند بعد از صدور بیمه نامه نیز صورت گیرد و ضرورتاً در زمان مندرج در شرح فرآیند صورت نمی‌پذیرد. بیمه نامه پس از صدور و الصاق تمبر وزارت اقتصاد و دارایی در اختیار صادرکننده قرار می‌گیرد تا در موارد مقتضی از آن استفاده کند.

توضیحات و  استثنائات

در موارد خاص، شرکت‌های بیمه می‌توانند به جای فاکتور تجاری ، از سند پیش فاکتور استفاده نمایند. ضرورت بیمه کردن کالای صادراتی بستگی به شرایط و توافقات بین خریدار و فروشنده و گروه معاملاتی که کالا در قرارداد در آن قرار داده شده است دارد.

طبق اینکوترمز گروه‌های C و D در شرایط خرید باید بیمه باربری صادراتی را داشته باشند. پیشنهادات بیمه باربری کالا باید به صورت کتبی از سوی صادرکننده ارائه شود. در موارد خاص امکان ارائه پیشنهاد به شکل‌های دیگر نظیر شفاهی، تلفنی و … وجود دارد. در مورد ارزش کالا ، به اسنادی نظیر پیش‌فاکتور و فاکتور استناد می‌شود و ضرورتاً ارزشی که در گمرک اظهار می‌شود ملاک قرار داده نمی‌شود.

پرداخت حق بیمه می‌تواند بعد از صدور بیمه‌نامه نیز صورت گیرد و ضرورتاً در زمان مندرج در شرح فرآیند صورت نمی‌پذیرد. بیمه‌نامه در گمرکات ایران به طور کلی سندی اختیاری محسوب می‌شود ولی در گمرکات اجرائی تهران وجود آن ضروری است. چنانچه کالا قبل از اظهار کالا در گمرک بیمه نشده باشد و بیمه نامه جزء اسناد ضروری ترخیص برای ارائه گمرک باشد صادرکننده می تواند بعد از اظهار کالا در گمرک و قبل از ترخیص کالا درخواست صدور بیمه نامه را به شرکت بیمه ارائه دهد که در این صورت ارزش بیمه نامه مطابق  ارزش اظهارنامه گمرکی می باشد.

در گمرک مهرآباد، بیمه نامه باربری صادراتی کالا از همان ابتدای اظهارگمرکی مطالبه می‌شود ولی در گمرک غرب، بیمه‌نامه در فرآیند اظهار ضروری نیست و در هنگام صدور مجوز صادراتی نیز قابل ارائه است. در مواردی که صاحب کالا بدون بازدید تنها برای اظهار سریع تر در گمرک و عدم شمول جریمه، کالا را روی مینیمم تقبل خسارات بیمه کرده است می تواند با در دست داشتن پروانه صادراتی قبل از خروج کالا به بیمه مراجعه کند و درخواست اصلاحیه دهد.

نوع بیمه انتخابی از نظر میزان پوشش خطر، بنا به انتخاب خود بیمه گذار تعیین‌ می‌شود؛ A، B یا C که نرخ آن‌ها نیز متفاوت است.در سند حاضر فرآیند اعلام خسارت به دلیل کثرت استثنائات مورد بررسی قرار نگرفته است. بعد از صدور بیمه نامه باربری صادراتی کالا ، درخواست‌های الحاقی نظیر اصلاحی، اضافی، تمدیدی، برگشتی و ابطالی نیز ممکن است توسط بیمه گذار ارائه شود که طبق قوانین داخلی شرکت‌های بیمه پاسخ داده می‌شود و فرآیند خاص خود را طی می‌کند. تا قبل از انقضای تاریخ مدت اعتبار بیمه نامه باید ترخیص صورت گرفته و کالا به مقصد برسد در غیر این‌صورت باید درخواست تمدید بیمه نامه ارائه شود.

ذینفعان درگیر

• صادرکننده
• مؤسسات بیمه
• بانک

اسناد در جریان

• فرم پیشنهاد بیمه باربری
• رسید واریز حق بیمه
• گزارش بازدید اولیه از کالای مورد بیمه
• بیمه نامه باربری صادراتی

شرح فعالیت

خریدار در موارد لزوم ارائه گواهی مبدأ به مقامات کشور مقصد برای ترخیص و یا جهت اطمینان خود  از ایرانی بودن کالا ، از صادرکننده درخواست ارسال گواهی مبدأ برای کالای ارسالی را ارائه می‌دهد. صادرکننده به اتاق بازرگانی تهران مراجعه می کند و فرم خام درخواست گواهی مبدأ را دریافت می کند.

صادرکننده فرم خام را به زبان انگلیسی تکمیل می کند و به همراه تصویر کارت بازرگانی ، تصویر بارنامه و اصل پروانه صادارتی (جهت رؤیت) به کارشناس گواهی مبدأ تحویل می دهد. کارشناس گواهی مبدأ ، مدارک را دریافت می کند و بعد از انطباق، تعرفه گمرکی مربوط به گواهی مبدأ فرش را تعیین می کند و به صاحب کالا اطلاع می دهد.

صاحب کالا مبلغ تعرفه را واریز کرده و اصل فیش بانکی را ارائه می دهد. کارشناس گواهی مبدأ بعد از ثبت شماره و رفرنس گواهی مبدأ مربوطه و مهمور نمودن فرم‌ها، تأییدیه سرپرست واحد گواهی مبدأ را گرفته و گواهی مبدأ را صادر می‌کند. کارشناس گواهی مبدأ بعد از ثبت اطلاعات را در بانک اطلاعات، مدارک را به همراه یک نسخه از گواهی مبدأ بایگانی می کند. صاحب کالا اصل گواهی مبدأ را دریافت می کند.

توضیحات و استثنائات

مقامات کشور مقصد نظیر بانک ها، وزارتخانه های صنعتی، کشاورزی، بهداری، دانشگاهی، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و غیره هر کدام می توانند در رابطه با مبداء خاص مورد نظر، ارائه گواهی مبداء را خواستار شوند. در این میان طبق معمول و بیش از همه گمرک و در مواردی وزارتخانه های صنعتی و بانک ها به گواهی مبداء و ارائه آن توسط وارد کننده اهمیت می دهند و برای سازمان های مذکور ( به لحاظ کیفیت کالا ، تعرفه های ترجیحی، قراردادهای تهاتری و پایاپای و علائم تجاری و ممنوعیت ها و محدودیت ها به اعتبار کشور مبدأ) حائز اهمیت است.

در مواردی که مشخصات صادرکننده در پروانه گمرکی با مشخصات صادرکننده در بارنامه تفاوت دارد، صاحب کالا باید نامه‌ای خطاب به واحد صدور گواهی مبداء با محتوای واگذاری پروانه صادراتی به درخواست کننده گواهی مبدأ ضمیمه مدارک کند.در مورد صادرات فرش ها و گلیم های دستبافت ارائه اصل پروانه گمرکی جهت رویت الزامی است و همچنین در سایر موارد چنانچه  مراجع صادر کننده گواهی مبدأ نسبت به اصالت تصویر پروانه گمرکی تردید داشته باشند می توانند اصل پروانه گمرکی یا بارنامه حمل را مطالبه نمایند.

امضاء صادرکننده در گواهی مبدأ الزامی می باشد. دارندگان کارت بازرگانی علاوه بر خودشان می توانند به طور رسمی امضاء افراد دیگری من جمله اعضاء هیئت مدیره را که در روزنامه رسمی نام آن ها آمده به اتاق معرفی نمایند. در هر صورت چنانچه به غیر از دارندگان کارت هر فرد دیگری امضاء نماید.

می بایست حتماً قبلاً امضاء ایشان توسط دارنده کارت ( که نمونه امضاء آن در صفحه اول کارت بازرگانی می باشد) به واحد صدور گواهی مبداء معرفی و کلیه مسئولیت های ناشی از اقدام ایشان را بپذیرد در صورتی که در مندرجات اصلی گواهی مبدأ تغییری نکند و فقط اشتباه تایپی باشد می بایست گواهی مبداء صادره قبلی را عودت نماید و با واریز وجه، گواهی مبداء جدید دریافت نماید.

لیکن در مواردی که یکی از مندرجات اصلی من جمله آدرس صادر کننده یا گیرنده یا مشخصات وسیله حمل و یا مشخصات کمی و کیفی کالا تغییر کند می بایست بارنامه جدید ارائه نماید تا بر اساس آن اصلاحات صورت گرفته در چنین مواردی علاوه بر عودت گواهی قبلی با ارائه مدارک جدید و فیش وجه واریزی، گواهی مبدأ جدید صادر می شود. در صورتی که گواهی مبدأ مفقود شود، با گرفتن وجه، گواهی مبدأ المثنی صادر می‌شود.

می‌توان برای کالاهای خارجی که صادر می‌شوند نیز گواهی مبداء دریافت نمود در چنین مواردی می‌بایست مدارک ورود که شامل گواهی مبدأ، بارنامه حمل به ایران، پروانه ورود و مدارک خروج که شامل پروانه گمرکی صادراتی، بارنامه حمل از ایران به کشور مقصد و گواهی مبدأ تایپ شده که در آن مبداء کالا مشخص باشد و تعرفه گواهی مبداء در چنین موارد دو برابر می باشد.

دارندگان کارت اتاق تعاون، کارت پیله وری و مرزنشینان ( کارت مرزنشینی ) و کسانی که دارای مجوز موردی بوده می توانند گواهی مبداء به نام خود دریافت نمایند. مندرجات گواهی مبدأ می بایست منطبق با بارنامه حمل باشد و چنانچه وزن پروانه صادراتی از بارنامه و گواهی مبدأ بیشتر باشد اشکال ندارد ولیکن نباید کمتر باشد.

ذینفعان درگیر

• صادرکننده
• اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران
• خریدار (واردکننده در کشور مقصد)
• بانک

اسناد در جریان

• فرم خام گواهی مبدأ
• گواهی مبدأ
• رسید بانکی

شرح فعالیت

بعد از بسته بندی کالا ( بسته بندی کالا صادراتی ) و تهیه لیست عدل‌بندی ، صادرکننده یک وسیله حمل اختیار می‌کند و کالا را به پشت درب گمرک می‌رساند. برای ورود به محوطه گمرک، صادرکننده باید فرم درخواست ورود را تکمیل کند.

قبل از ورود وسیله حمل به محوطه گمرک، صادرکننده یک فرم اجازه ورود را از مأمور گمرک دریافت کرده و مشخصات خود، تعداد عدل‌ها و کشور مقصد را در آن درج و به مأمور گمرک برای مهمور کردن تحویل می‌دهد. بعد از تأیید مأمور گمرک، صادرکننده به واحد انبار مراجعه می‌کند. واحد انبار تأییدیه گمرک را بررسی می‌کند و اجازه ورود بار به انبار را می‌دهد.

صادرکننده برگه تأیید شده توسط گمرک و انبار را به حراست گمرک تحویل می‌دهد و مجوز ورود به گمرک یا بیجک ورودی را دریافت می‌کند. کالا وارد محوطه گمرک می‌شود و توزین شده، قبض باسکول برای آن صادر می‌شود. صادرکننده کالا را به پشت درب انبار منتقل کرده و در صورتی که حمل کالا یکسره (ارزیابی روی وسیله حمل) باشد، صادرکننده مراحل اظهار گمرکی را آغاز می‌کند. در غیر اینصورت انباردار ضمن مشخص کردن جای کالا در انبار، کالا را شمارش کرده و در ظهر بیجک ورودی تعداد آن را درج می‌کند.

صادرکننده بیجک ورودی دارای تالی را به همراه قبض باسکول به درب ورودی گمرک منتقل می‌کند و مسئول مربوطه اطلاعات آن را در دفتر ورود کالا به گمرک وارد می‌کند و بیجک را امضا و به صادرکننده تحویل می‌دهد. صادرکننده بیجک تایید شده گمرک را به واحد اداری انبار تحویل می‌دهد و واحد اداری قبض انبار را صادر می‌کند و اطلاعات قبض را در دفتر انبار نیز ثبت می‌کند. صادرکننده با داشتن قبض انبار وارد مرحله اظهار گمرکی می‌شود.

ذینفعان درگیر

• صادرکنندگان
• گمرکات اجرائی
• شرکت انبارهای عمومی و اختصاصی گمرک

اسناد در جریان

• فرم اجازه ورود وسایط نقلیه به گمرک
• بیجک ورودی
• قبض باسکول
• قبض انبار

شرح فعالیت

ابتدا صادرکننده / نماینده / حق العمکار به در دست داشتن مدارک ( کارت بازرگانی ، لیست عدلبندی و بیمه نامه باربری صادراتی کالا ) به قسمت ورود اطلاعات گمرک مراجعه می کند.

قسمت ورود اطلاعات به عنوان یک پیمانکار طرف قرارداد با گمرک، فعالیت نموده و در حقیقت نقش رابط اظهارکننده و گمرک از نظر دریافت اطلاعات مورد نیاز اظهارنامه از اظهارکننده و چاپ اظهارنامه با کمک گرفتن از اطلاعات سیستمی ارائه شده توسط گمرک را دارد.

چنانچه صاحب کالا  یا نماینده قانونی وی فاقد کد شناسایی و سابقه در سیستم کدینگ باشند در بدو امر می بایست اقدام به تکمیل فرم های مربوطه نموده و پس از ارائه اصل مدارک و تایید واحد احراز هویت به واحد ورود اطلاعات مراجعه نماید.

این فرم ها ۴ برگ بوده که بر حسب مورد تمام و یا تعدادی از آن ها می بایست تکمیل شود. پس از ورود اطلاعات کد اختصاصی صاحب کالا و نماینده قانونی وی اعلام می گردد و در مراجعات بعدی با درج این کد سایر اطلاعات از طریق سیستم فراخوانی و در اظهارنامه وارد می گردد و نیاز به اعلام آن ها توسط مراجعه کننده نیست.

همچنین در صورت نیاز به روزآمد نمودن اطلاعات کدینگ در سیستم، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی به این منظور می بایست قبل از هر اقدامی ابتدا به واحد احراز هویت مراجعه نماید تا پس از کنترل مدارک ارائه شده نسبت به اصلاح اطلاعات موجود در سیستم اقدام گردد. واحد تایپ بعد از چاپ اظهارنامه و رفع اشکال آن را به صاحب آن تحویل می دهد و اظهارکننده موظف است آن را امضاء و ضمیمه مدارک کند.

اظهارنامه به همراه مدارک به واحد احراز هویت فرستاده می شود. در این واحد علاوه بر بررسی مدارک، ارزش اظهار شده کالای صادراتی بر اساس ارزش پایه ای که سازمان توسعه تجارت (از طریق سایت ارزش) اعلام می‌کند بررسی می‌شود. (اخیراً گمرکات اجرایی یک نسخه پرینت گرفته شده از صفحه سایت مزبور حاوی قیمت پایه صادراتی کالای مورد نظر می باشد از صادرکننده مطالبه می‌کنند) اظهارنامه مورد تأیید از نظر کامل بودن مدارک و ارزش اظهار شده با اختصاص شماره کوتاژ تأیید می شود.

اظهارنامه دریافت شده ابتدا توسط مسئول واحد صادرات و یا از طریق سیستم تعیین ارزیاب می گردد تا کالا با رعایت دستورالعمل های طرح انتخاب مسیر (در گمرکات مکانیزه) مورد ارزیابی قرار گیرد. مسئول صدور پروانه پس از دریافت اظهارنامه‌ای که شماره ارزیابی اخذ نموده نسبت به فراخوانی اظهارنامه مورد نظر و چاپ پروانه صادراتی اقدام نموده و شماره پروانه را در متن اظهارنامه درج نموده و ارزش دلاری اظهارنامه را بر روی پروانه پرفراژ می نماید و پس از مهر و امضاء پروانه (در صورت وجود مهر)، اظهارنامه و پروانه را تحویل کارشناس یا مسئول سرویس ارزیابی صادرات  می‌نماید.

پروانه چاپ شده به همراه اظهارنامه توسط مسئول واحد صادرات امضاء و مهر شده و تحویل صاحب کالا می‌گردد. صاحب کالا به همراه پروانه صادراتی خود به واحد درب خروج مراجعه می‌کند. در واحد درب خروج مجدداً اسناد و مدارک و مندرجات داخل پروانه بررسی می‌شود و یک عدل برای بازبینی انتخاب و در حضور انباردار ارزیابی می‌شود. در صورت مطابقت کالا با پروانه صادراتی مسئول درب خروج پروانه را مهر می‌زند و خروج کالا از انبار را بلامانع اعلام می‌کند.

توضیحات و استثنائات

انتخاب مسیر ارزیابی فرش بر اساس تصمیم کمیته Selectivity خواهد بود. مراحل اظهار و ترخیص کالا در گمرکات اجرائی مشابه یکدیگر است. اظهار گمرکی کالاهایی که زمینی حمل می‌شود. در گمرک غرب و کالاهایی که هوایی حمل می‌شود در گمرک مهرآباد است.

در برخی گمرکات برای سرعت بخشیدن به کار ترخیص گمرکی، کار ارزیابی در هنگام اظهار کالا و ارزیابی در واحد درب خروج توأمان انجام می‌شود. حضور صادرکننده در هنگام بازدید از کالا الزامی نیست ولی این حضور کار ترخیص را سرعت می‌بخشد و از باز شدن کامل عدل‌ها جلوگیری می‌کند. برای همین توصیه می‌شود در هنگام ارزیابی صادرکننده نیز حضور یابد.

حضور مسئول انبار در هنگام بازرسی برای اطلاع و ارائه خدمات به کارشناس ارزیاب گمرک است. در مواردی که ارزیابی در محل انبار خود صادرکننده صورت می‌پذیرد، کارشناس ارزیابی گمرکی با هماهنگی قبلی به محل انبار صادرکننده مراجعه می‌کند.

ذینفعان درگیر

• صادرکنندگان و نمایندگان آن ها
• حق العمکاران گمرکات اجرائی شرکت انبارهای عمومی و اختصاصی گمرک سازمان توسعه تجارت

اسناد در جریان

فرم الف- ورود اطلاعات اشخاص حقوقی در سیستم کدینگ

فرم ب- ورود اطلاعات اشخاص حقیقی در سیستم کدینگ

فرم ج – ورود اطلاعات کارت بازرگانی در سیستم کدینگ

فرم د- ورود اطلاعات حق‌العمکاران در سیستم کدینگ

فرم پیش اظهارنامه پروانه صادراتی

شرح فعالیت

صادرکننده طبق توافقاتی که در ابتدای خرید با خریدار خارجی داشته است نوع حمل را انتخاب می‌کند و به فوروادرهای مختلف مراجعه می‌کند و بعد از استعلام قیمت، فوروادر مورد نظر را انتخاب می‌کند. به منظور استعلام قیمت، نیاز است صادرکننده مشخصات کالای خود را برای طبق فرم درخواست فوروادر اعلام کند.

فوروادر نیز برای پاسخ به استعلام، از کریرهای مختلف استعلام قیمت می‌کند و پاسخ استعلام را به صادرکننده می‌دهد. به منظور توافق، صادرکننده و فوروادر با هم مذاکره می‌کنند و در مورد شیوه‌های پرداخت هزینه حمل به توافق می‌رسند. در بیشتر مواقع، پیش پرداختی برای صدور بارنامه دریافت می‌شود. صادرکننده اسناد کالا را به فوروادر ارائه می‌دهد و فوروادر بارنامه را صادر و یک نسخه از نسخ اصلی آن را به صاحب کالا (صادرکننده) تحویل می دهد.

صادرکننده با در دست داشتن بارنامه به درب خروج گمرک برای آماده‌سازی کالا برای ارسال توسط کریر مراجعه می‌کند و طبق توافقات قبلی خود با خریدار خارجی نسخه اصلی یا کپی بارنامه را به دست خریدار خارجی می‌فرستد. فوروادر ، بارنامه صادرشده را به کریر نیز تحویل می‌دهد و کریر از این بعد با توجه به نوع حمل نسبت به تهیه اسناد حمل اقدام می‌کند.

در صورتی که حمل هوایی باشد کریر راهنامه هوایی را تهیه می‌کند و در صورتی که حمل زمینی باشد راهنامه زمینی برای آن دریافت می‌شود و برای تسهیل عبور وسایل حمل از مرز برای کشورهای عضو کنوانسیون تیر، کارنه تیر از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهیه می‌شود؛ همچنین انجمن در حمل زمینی برای وسایل نقلیه باید پروانه عبور نیز صادرکند.

توضیحات و استثنائات

بسته به نوع خرید کالا، ممکن است تشریفات حمل را خریدار به‌عهده بگیرد. مثلاً در حالت تحویل کالا در درب کارخانه. در این سند حالت خرید، خرید کالا به علاوه حمل در نظر گرفته شده است. صادرکننده اسناد کالا ( پروانه گمرکی ، خلاصه لیست عدل بندی و فاکتور و در صورت تمایل گواهی مبدأ ) را به فوروادر ارائه می‌دهد که در گرفتن اسناد حمل مورد استفاده قرار گرفته شود.

داشتن بارنامه به معنای مالکیت کالای ارسالی است به همین دلیل ارسال این سند برای خریدار منوط به شرایط قرارداد خرید بین صادرکننده و خریدار است و ممکن است بلافاصله اصل آن ارسال نشود. در برخی موارد شرکت فوروادر و کریر یکی هستند و امور صدور بارنامه و راهنامه توأمان انجام می‌شود. در لفظ گاهی به جای عبارت راهنامه ، بارنامه استفاده می‌شود نظیر راهنامه هوایی که به آن بارنامه هوایی نیز گفته می‌شود.

استفاده از کارنه‌تیر در حمل زمینی برای ارسال به کشورهای عضو کنوانسیون تیر اجباری است و تشریفات گمرکی در پایانه‌های مرزی را تسهیل می‌کند. در حمل‌های دارای کارنه تیر ، بعد از ثبت ساعت خروج کامیون از گمرک، کالا تا ۷۲ ساعت فرصت دارد تا از مرز خارج شود. کریر‌ها و فورودارها می‌توانند بارنامه‌ها و راهنامه‌های خود را تحت بیمه‌مسئولیت حمل و نقل بیمه‌ کنند.

ذینفعان درگیر

• صادرکننده
• فوروادر
• کریر
• اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران
• بانک

اسناد در جریان

• فرم درخواست حمل
• پیشنهاد حمل
• بارنامه
• رسید واریز وجه
• پروانه عبور (دوزبلاغ) CMRAirway Bill8
• کارنه تیر

شرح فعالیت

بعد از صدور بارنامه ، صادرکننده به همراه پروانه صادراتی و بارنامه به درب خروج مراجعه می‌کند. مسئول درب خروج پروانه و بارنامه را بررسی می‌کند و در صورت انطباق آن‌ها بیجک خروجی کالای صادراتی را صادر می‌کند و ظهر بیجک و پروانه را امضاء می‌کند. صادرکننده با در دست داشتن بیجک به انبار مراجعه می‌کند و با انبار گمرک تسویه حساب مالی انجام می‌دهد و بعد از گرفتن تأییدیه انباردار برای خروج کالا ، مجدد به درب خروج مراجعه می‌کند.

مسئول درب خروج مشخصات بارنامه را در دفتر درب خروج ثبت می‌کند و در پروانه صادراتی شماره بارنامه را درج می‌کند. صادرکننده دفتر درب خروج را امضاء می‌کند و اجازه خروج کالا توسط مسئولین حمل و نقل تأیید می‌کند. صادرکننده ، اصل پروانه صادراتی و بیجک خروجی را تحویل فوروادر می‌دهد تا برای بارگیری و ارسال کالا اقدام کند. کریر به محل گمرک مراجعه می‌کند و با ارائه مدارک وسیله حمل را بعد از گرفتن مجوز ورود وارد محل انبار گمرک می‌کند.

مسئول درب خروج مدارک نماینده کریر را بررسی می‌کند و اجازه بارگیری می‌دهد و نماینده کریر در حضور انباردار کالا را بارگیری می‌کند و مسئول درب خروج، وسیله حمل را پلمپ می‌کند. به هنگام خروج، وسیله حمل مجدد توزین می‌شود. در صورتی که کالا کارنه تیر داشته باشد، نماینده کریر به واحد کارنه گمرک مراجعه می‌کند و ساعت خروج وسیله حمل ثبت شده و یک وله از کارنه تیر کنده می‌شود.

وسیله حمل کالا را به مرز خروجی (گمرکات مرزی یا گمرکات هوایی) حمل‌ می‌کند. در مرز خروجی، پروانه گمرکی مجدد بررسی می‌شود و پروانه صادراتی مستهلک می‌شود. این پروانه توسط فوروادر به صادرکننده برای استفاده از منافع آن برگردانده می‌شود. زمانی که کالا به مقصد رسید، نماینده فوروادر در مقصد، خریدار را از رسیدن کالا مطلع می‌کند تا جهت دریافت آن مراجعه کند. بعد از رسیدن کالا  به مقصد، کریر موظف است لاشه کارنه تیر را به اتاق بازرگانی برگرداند تا تسویه کارنه تیر صورت گیرد و لاشه پروانه عبور را نیز به انجمن سراسری شرکت‌های حمل و نقل بین المللی برگرداند.

توضیحات و استثنائات

گمرک خروجی از کشور، در حمل هوایی، گمرک فرودگاه‌ امام و در حمل زمینی کلیه گمرکات مرزی هستند. در هر یک از این گمرکات در صورتی که به مسئولین گمرک به محتوی کالای صادراتی شک کنند می‌توانند پلمپ کالا را شکسته و آن را مورد بازرسی مجدد قرار دهند. در حال حاضر، کالاهای هوایی در گمرک مهرآباد اظهار می‌شوند و از گمرک فرودگاه امام ارسال می‌گردند.

در آینده نزدیک قرار است کالا از همان ابتدا در گمرک فرودگاه امام اظهار و ارسال شود. در ارزیابی در محل انبار صادرکننده، مراحل درب خروج گمرک و تسویه حساب با انبار طی نمی‌شود و مراحل پلمپ کالا و ارسال و بارگیری کالا توأمان انجام می‌شود. در این حالت صدور بارنامه بعد از پلمپ کالا صورت می‌گیرد.

ذینفعان درگیر

• خریدار خارجی
• گمرک
• شرکت انبارهای عمومی
• صادرکننده
• فوروادر
• کریر
• اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
• انجمن سراسری شرکت‌های حمل‌و نقل بین‌المللی ایران
• بانک

اسناد در جریان

• بیجک خروجی
• فرم تسویه حساب انبار
• رسید واریز وجه بانکی
• مجوز ورود وسایل نقلیه به گمرک