معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان
مهم ترین شاخص توسعه هر کشور خودکفایی در بخش فناوری و تکنولوژی و همچنین صادرات کالا و خدماتی می باشد که در سطح بالایی از فناوری وجود داشته و تولید کنندگان آن در دنیا وجود ندارد و یا کمتر هستند.
معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان: در این میان شرکت های دانش بنیان تعریف قانونی و رسمی اینگونه شرکت ها می باشد مطابق قانون «حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات» که در سال ۱۳۸۹ از سوی معاونت علمی و فناوری به مجلس شورا اسلامی ارائه و به تصویب رسید حمایت همه جانبه از موسسات و شرکتهایی که در حوزه نوآوری و اختراعات فعالیت می کنند تعریف و ابلاغ نمود.
تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی جهت اعطا تسهیلات مالی و غیرمالی از شرکتهای دانش بنیان و همچنین معافیت های گمرکی و مالیاتی از جمله حمایت های دولتی از شرکتهای دانش بنیان می باشد.
پیرو ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون فوق در راستا تدوین شاخص های ارزیابی و شناسایی شرکت های دانش بنیان ( معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان ) و تلاش در جهت اجرا و فعال سازی حداکثری ظرفیت این شرکتها و انجام پایش های مستمر در راستا ارتقا کیفی آنه (( کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و نظارت بر اجرا )) با عنوان مرکز شرکت ها و موسسات دانش بنیان ذیل معاونت علمی و فناوری رئیسجمهور تشکیل شد.
کارگروه ارزیابی شرکتهای دانشبنیان
این کارگروه با حضور معاونت محترم علمی و فناوری رییس جمهور و وزارتخانهها و دستگاههای مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی اقدام به تببین شاخص ها و بررسی شرکتهای دانش بنیان پرداخت و با ارایه بیش از ۱۱۰ نوع حمایت تمام تلاش خود را در جهت توسعه کیفی و بازاریابی شرکتهای دانش بنیان و رفع موانع و چالش های داخلی و خارجی آنها ارائه می نمایند.
قانون حمایت از شرکتها و موسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات برای تمامی شرکتهای خصوصی و تعاونی که فرایند ثبت شرکت خود را به اتمام رسانده اند تحت عنوان شرکت دانش بنیان قابل اعلام می باشد. در این راستا کارگروه فوق با همکاری. کارگزاران و آزمایشگاه های. مورد تایید اقدام به ارزیابی. و پایش شرکتها.جهت صدور. عنوان شرکت دانش بنیان.خواهد نمود که این مجوزات .بسته به میزان پیچیدگی. فنی و فناوری.به دو دسته سطح .یک و سطح دو تقسیم می شوند.
شرایط اطلاق سطح فناوری به یک کالا یا خدمات :
کالا و خدمات می بایست یا سطح بالا باشد و یا متوسط به بالا باشد. تعیین رتبه یک یا دو شرکت ها براساس شاخص های زیر و میزان پیچیدگی فناوری تبیین می گردد:معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان
۱- به سختی قابل کپیبرداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکتهای دیگر به بازار باشد.
۲- نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه توسط تیم فنی خبره، برای کسب آن باشد.
۳- منجر به. ایجاد خواص یا .کارکردهای پیچید.ه.ای در محصول. شده.باشد.
نکته : خدمات. جانبی «نصب، تعمیر و نگهداری .تخصصی» مرتبط با. «کالا یا خدمت حائز. معیارها ساخته. شده توسط. شرکت. متقاضی .که در حال تولید .بوده یا در حد نمونه آزمایشگاهی. ( امکان بررسی ) باشد.
نکته : خدمات. ارائه شده با. استفاده. از «تجهیزات یا فرآیندهای. با فناوری. در. سطح ۱، حائز .معیارها ساخته شده.توسط شرکت.متقاضی.امکان ارایه اسناد فروش باشد.
معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان شرایط تحقیق و توسعه در مرحله طرحی کالا دانش بنیان
الف- طراحی زیرسیستم اصلی کالا و خدمت
ب- طراحی یکپارچه سازی کالا و خدمت
ج- طراحی .فرآیند (یا تجهیزات) تولید. کالا و خدمت، مشروط .به پیچیدگی. بودن این .فرآیند (یا تجهیزات).تولید
ترکیب موارد فوق حالتهای مختلفی را ایجاد می نماید از قبیل:
۱- طراحی داخلی: طراحی صورت گرفته، مبتنی بر ایده و فعالیت های. تحقیق و توسعه شرکت، انجام شده باشد.
۲- مهندسی معکوس: طراحی صورت گرفته، مبتنی بر فعالیتهای تحقیق و توسعه بر روی مهندسی معکوس. محصولی که قبلا توسط .افراد یا شرکتهای دیگر تولید شده. است، انجام شده.باشد.
۳- انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات اساسی: شرکت ابتدا دانش فنی را از طریق انتقال فناوری. از مجموعه های بیرون. از شرکت (از طریق خرید لیسانس، کلید در دست، خرید تجهیزات، دریافت آموزش از شرکتهای دارنده دانش فنی و…) وارد. کرده است، و .در ادامه با انجام تحقیق. و توسعه و طراحی، موفق. به ایجاد تغییرات اساسی در محصول. یا فرآیند. (تجهیزات) پیچیدگی. تولید، شده. است.
معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان
در .موارد فوق .می بایست .شرکت دانش .فنی و منطق. طراحی (know-why) در ارائه طرح. خود به کار گیرد و .در صورتی. که قبلا در مجموعه. دیگری از قبیل. دانشگاه ها و مراکز. پژوهشی یا تیم های .مشاوران فنی.فعلی شرکت. انجام شده. قابل قبول.می باشد.
نکته : در صورتی که شرکت فناوری سطح ۱ را از مجموعه داخلی بدون تغییرات اساسی در محصول یا فرایند ارائه نموده است ولی بر دانش فنی و منطق طراحی (know-why) تسلط دارد به شرط رعایت سایر شرایط آیین نامه می تواند دانش بنیان سطح ۲ را دریافت نماید.
انواع شرکت های دانش بنیان براساس آیین نامه:
عدم امکان ارایه اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته یا امکان ارایه درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود را ندارد، در صورتی که حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح ۱ را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (۱)، ساخته و ارائه نمایند.
عدم امکان ارایه اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته یا امکان ارایه درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود را ندارد، در صورتی که حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح ۲ را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (۱)، ساخته و ارائه نمایند. ( مشمول معافیت مالیاتی نمی باشد )
امکان ارائه اظهارنامه سال مالی گذشته در صورتی که حداقل (۲۵) درصد از این درآمد، ناشی از فروش کالاها یا خدمات با فناوری در سطح ۱ و حائز همه معیارهای ماده (۱) باشد.
امکان ارائه. اظهارنامه. سال مالی. گذشته. که دارای درآمد. عملیاتی بوده و فناوری در سطح ۱ یا ۲ در حد نمونه آزمایشگاهی بوده یا مجری حداقل یک پروژه «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC) باشد، مشروط به اینکه حداقل (۱۰) درصد از قیمت قراردادهای. پروژه ( مشمول معافیت مالیاتی نمی باشد )
شرکتهای. مستعدی که حائز. معیارهای این .آییننامه. نباشند ولی در صورت ارائه فرصت و حمایت امکان کسب آنها را داشته. باشند، در صورت احراز معیارهای. ارزیابی ( مشمول معافیت مالیاتی نمی باشد )
نکته : در صورت احرازشرایط مصوبات کارگروه در مورد اعطای اعتبار مالیاتی به شرکتهای دانش بنیان، مشمول دریافت اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه می شوند.
ضوابط اجرایی شرکتهای دانش بنیان
۱-شرکتهای ارائه دهنده خدمات شتابدهی کسب و کار، فضای کار اشتراکی و توسعهگری فضای نوآوری، از قاعده ارایه گزارش درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته مستثنی هستند.
۲-شرکت های دولتی نیمه دولتی یا عمومی غیردولتی صرفا به صورت شرکت نوع ۲ یا مستعد دانش بنیان بودن قابل ثبت می باشند.
۳-محصول جدید شرکتهای دانشبنیان در صورت داشتن قابلیت فنی و برنامه تحقیق و توسعه، بدون ارائه نمونه آزمایشگاهی امکان بهره مندی از حمایت های دانش بینانی را دارند.
نکات مهم
نکته : این موضوع بنا به ارزیابی کارگروه انجام می گردد و امکان عدم تایید آن محصول یا خدمت وجود دارد.
۴. مدت زمان استفاده از حمایت های قانونی برای شرکتهای نوع ۱ و «مستعد دانشبنیان» به مدت (۲) سال می باشد که با ارایه مدارک و ارزیابی مجدد و تایید شرکت قابل تمدید است.
۵-مدت زمان استفاده از حمایت های قانونی برای شرکتهای نوع ۲ به مدت (۳) سال بوده و تمدید این زمان، منوط به ارزیابی و تایید مجدد شرکت است.
نکته : این مدت. می تواند طبق صلاحدید دبیرخانه در دوره های. کمتر از زمان .مقرر مورد ارزیابی قرار داده و اقدامات. لازم برای عدم تایید یا تغییر نوع تایید شرکتها را به عمل آورد. و همچنین در صورت عدول از معیارهای. آیین نامه در هر. زمان امکان دارد استفاده. از تسهیلاتبرای شرکتها .لغو گردد.
۶-استفاده از هر یک از حمایتها و تسهیلات منوط به رعایت معیارهای خاص مورد نظر برای آن نوع حمایتها و تسهیلات می باشد که توسط کارگروه تعیین می گردد.
۷-شرکتهای متقاضی موظف به ارائه تعهدنامه دارا بودن نظام نامه مالی میباشند و صورتهای مالی شرکتهای متقاضی، حسب مورد باید به تایید حسابرسان رسمی برسد.
معرفی مجدد ماده ۱ آیین نامه حمایت از شرکت های دانش بنیان
۱-۱- سطح فناوری: کالاها و خدمات باید در حوزه فناوریهای بالا یا متوسط به بالا باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت نمونهی آزمایشگاهی یا دانش فنی فرآیند تولید محصول به دلیل پیچیدگی فنی:
۱- به سختی قابل کپیبرداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکتهای دیگر به بازار باشد.
۲- نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه توسط تیم فنی خبره، برای کسب آن باشد.
۳- منجر به ایجاد خواص یا کارکردهای پیچیدهای در محصول شده.باشد.
تبصره ۱– با توجه به میزان پیچیدگی دانش فنی، کالا یا خدمت حائز معیارهای بند ۱-۱، به عنوان کالاها و خدمات دانشبنیان با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲، طبقه بندی میشوند.
تبصره ۲- خدمات زیر، به عنوان. خدمات دارای. معیار بند ۱-۱، پذیرفته. می شود:
الف- خدمات .جانبی «نصب، تعمیر. و نگهداری .تخصصی» مرتبط .با «کالا یا خدمت حائز.معیارهای .ماده ۱ و ساخته .شده توسط. شرکت. متقاضی»
ب- خدمات. ارائه شده با استفاده. از «تجهیزات یا .فرآیندهای با فناوری .در سطح ۱، حائز .معیارهای .ماده ۱ و ساخته .شده توسط. شرکت. متقاضی»
۱-۲- مرحله تولید: کالاهای. ارائه شده، باید در .حال تولید .بوده یا حداقل. در حد نمونه. آزمایشگاهی (با قابلیت بررسی فنی) ساخته .شده باشند، همچنین. خدمات، باید .اسناد. فروش باشند.
۱-۳- طراحی مبتنی .بر تحقیق .و توسعه: شرکت باید. طراحی .اساسی و قابل. توجهی .مبتنی بر فعالیتهای. تحقیق و توسعه .مطابق با .پیوست (۱)، حداقل در یکی از موارد .زیر انجام .داده. باشد:
الف- طراحی زیرسیستم اصلی کالا و خدمت
ب- طراحی یکپارچهسازی کالا و خدمت
ج- طراحی فرآیند. (یا تجهیزات) تولید کالا و .خدمت، مشروط به .پیچیده بودن این .فرآیند (یا تجهیزات) تولید
زیرسیستم اصلی، بخشهایی از محصول است که علاوه بر دارا بودن شرط سطح فناوری (بند ۱-۱ ماده ۱)، حداقل (۳۰) درصد از قیمت فروش محصول، ناشی از آن بخشها باشد.
نکته : زیرسیستم اصلی، بخشهایی از محصول است که علاوه بر دارا بودن شرط سطح فناوری (بند ۱-۱ ماده ۱)، حداقل (۳۰) درصد از قیمت فروش محصول، ناشی از آن بخشها باشد.
شرکت های مستعد دانشبنیان (نوع ۳)، با دارا بودن معیارهای ارزیابی می توانند به مدت (۲) این مجوز را دریافت کنند.
انواع شرکت جهت دریافت مجوز شرکت مستعد دانش بنیان نوع ۳
الف- شرکت در .مسیر توسعه یا تکمیل دانش فنی یک محصول .دانش بنیان باشند
ب- شرکتهایی که دارای محصول دانشبنیان هستند اما همهی تاییدیهها یا آزمونهای معتبر تاییدکننده محصول را کسب نکردهاند
پ- شرکتهای تولیدکننده محصول غیردانشبنیان که قابلیت تولید محصول دانشبنیان را دارند
ت- شرکتهای.فعال در زمینه .تعمیر. اساسی .محصولات.دانش. بنیان.پیچیده
ث- شرکتهای مجری پروژههای «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC)
ج- شرکتهای با درآمد عملیاتی بالا که نسبت فروش ناشی از محصول دانشبنیان به درآمد عملیاتی شرکت، کمتر از (۳) درصد است
چ- شرکتهای مستقر در مناطق کمتر برخوردار
ح-شرکتهای فعال در حوزه علوم انسانی، خلاق و صنایع فرهنگی
خ- شرکتهای فعال در پارکها و مراکز رشد علم و فناوری
معیارهای ارزیابی شرکتهای مستعد دانشبنیان (نوع ۳)
محصولات که معیارهای اخذ دانش .بنیانی را بغیر از شرط .طراحی. مبتنی بر تحقیق و توسعه داشته و. دارای نیروی انسانی متخصص در زمینه محصول مورد نظر هستند.
شرکتهای دارای محصول دانشبنیان که هنوز تاییدیهها یا سایر آزمونهای معتبر تاییدکننده محصول خود را دریافت نکردهاند، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید میشوند:
۱- محصول. مورد نظر حائز بند ۱-.۳ ماده (۱) آیین.نامه (شرط طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) میباشد .ولی.بندهای ۱-۱ (شرط سطح فناوری) یا ۱-۲ (شرط مرحله تولید) ماده مذکور، به علت نقص .تاییدیه ها یا .آزمونهای مورد نیاز، قابل احراز نیست.
۲- محصول دارای نتایج آزمونهای اولیه تاییدکننده. محصول .از آزمایشگاههای. معتبر دیگر یا تاییدیه عملکرد از کارفرما باشد.
شرکتهای تولیدکننده محصول غیردانش بنیان که قابلیت تولید محصول دانشبنیان را دارند، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید می شوند:
۱- محصول مورد نظر حائز شرط بند ۱-۱ ماده (۱) آییننامه (شرط سطح فناوری) باشد و قابلیت فنی شرکت برای دستیابی به این محصول، از طریق سنجش دانش فنی شرکت بر روی محصولات فعلی شرکت قابل احراز باشد.
۲- شرکت برنامهای برای تولید محصول دانش بنیان جدید ارائه نموده و این برنامه به تایید دبیرخانه کارگروه برسد.
معرفی مجوزها و فرایندهای شرکت دانش بنیان شرکتهای فعال در زمینه تعمیر اساسی محصولات دانش بنیان پیچیده، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید میشوند:
۱- محصول مورد تعمیر، حائز شرط بند ۱-۱ ماده (۱) آییننامه (شرط سطح فناوری) باشد و شرکت بر خدمات تعمیرات اساسی آن محصول، تسلط فنی داشته باشد.
۲-شرکت در حال ساخت یکی از ماژول های اساسی محصول مورد تعمیر باشد و این ماژول حائز شرط بند ۱-۱ ماده (۱) آییننامه (شرط سطح فناوری) باشد.
۳-خدمت تعمیرات اساسی یا محصول مورد تعمیر، به فروش رسیده و توسط شرکت ضمانت/گارانتی شده.باشد.
شرکتهای مجری پروژههای «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» ، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید می شوند:
۱-طراحی مفهومی، طراحی پایه یا طراحی تفصیلی حداقل یک پروژه اخیر شرکت، حائز شرایط ماده (۱) آییننامه باشد.
۲-شرکت حداقل (۱۰) .درصد از قیمت. قراردادهای پروژه .مذکور در بند قبل. را از محصولات .تایید شده شرکت های دانشبنیان، تامین.نموده باشد.
شرکتهایی که در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی بالایی باشند، و کمتر از (۳) درصد از این درآمد، ناشی از فروش کالاها، خدمات، فرآیند تولید با تجهیزات تولید دانشبنیان حائز همه معیارهای ماده (۱) باشد، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید می شوند:
۱-دارای حداقل. یک محصول حائز شرایط ماده (۱) آییننامه .بوده و .محصول مذکور، برای. فروش تولید شده و صرفا. کاربرد داخل.شرکت.نداشته باشد.
نکته : در صورتی که شرکت شرط ۴-۶-۱ را احراز .نکند، میتواند با تاسیس یک شرکت زایشی فعال در زمینه محصول دانشبنیان شرکت، مورد ارزیابی قرار گیرد.
شرکتهایی که محل اصلی فعالیت آنها در مناطق کمتر برخوردار است، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید میشوند:
۱- شرکت دارای حداقل یک محصول حائز شرایط ماده (۱) آییننامه غیر از بند ۱-۱ آن (شرط .سطح فناوری) باشد. و بجای بند مذکور، محصول. حائز. سطح فناوری با یک درجه پیچیدگی فنی کمتر نسبت به سایر محصولات فهرست کالاها و خدمات دانشبنیان باشد.
مناطق کمتر برخوردار، شامل استانهایی است که براساس آمار مرکز آمار ایران، جزو ۱۰ استان با کمترین تولید سرانه (بدون نفت) کشور، باشند. شهرهای کمتر برخوردار دیگر، به تشخیص .کارگروه به این مناطق. اضافه میشوند. بر اساس. آخرین .آمار مرکز آمار. ایران، این ۱۰ استان عبارتند از: سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری و ایلام.
شرکتهای فعال در حوزههای علوم انسانی، خلاق و صنایع فرهنگی، در صورت دارا بودن شرایط زیر تایید میشوند:
۱-شرکت دارای حداقل یک محصول حائز شرایط ماده (۱) آییننامه غیر از بندهای ۱-۱ و ۱-۳ (شرط سطح فناوری و طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) بوده و بجای بندهای مذکور، دارای حداقل یک محصول با یک درجه پیچیدگی کمتر نسبت به فهرست کالاها و خدمات دانشبنیان باشد.
۲-شرکت در زمینه محصول مورد اشاره، دارای نیروی انسانی متخصص بوده و ایجاد یا توسعه محصول یا فرآیند یا تجهیزات تولید آن، مبتنی بر دانش شرکت باشد.
شرکت هایی که محل اصلی فعالیت آنها در پارکها و مراکز رشد علم و فناوری دارای مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشند، با دارا بودن مجوز فناوری مورد تایید از یکی از وزارت و شرایط زیر، تایید میشوند:
۱-شرکت حائز کلیه معیارهای آییننامه غیر از بندهای ۱-۲ و ۱-۳ ماده (۱) آییننامه (شروط مرحله تولید و طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) باشد و بجای این دو بند، دارای یک کالا با نمونه آزمایشگاهی در حال تکمیل (با قابلیت بررسی فنی) بوده و عدم وجود بند ۱-۳، ناشی از نواقص نمونه آزمایشگاهی باشد.
۲-پارک و مرکز رشد محل استقرار شرکت، دارای نظام ارزیابی مورد تاییدِ کمیته مشترک وزارتخانه ها و دبیرخانه کارگروه باشد.
ضوابط اجرایی اعطا گواهی شرکت مستعد دانش بینانی ( نوع ۳ )
- محصولاتی که شرایط این پیوست را داشته باشند، به عنوان محصولات دانشبنیان تایید میشوند و حمایتهای مورد نظر این پیوست، صرفا برای توسعه و تولید این محصولات ارائه خواهد شد.
- شرکتهای مستعد دانشبنیان (نوع ۳)، مشمول حمایتهای بندهای (الف)، (هـ) و (و) ماده (۳) قانون (از جمله معافیت مالیاتی و معافیت حق بیمه قراردادها)، تسهیلات سربازی و تسهیلات واگذاری اراضی صنعتی نمی شوند. بهرهمندی از سایر حمایتها، با رعایت مصوبات کارگروه بلامانع است.
- دبیرخانه کارگروه میتواند شرکتهای مستعد دانشبنیان (نوع ۳) را با توجه به معیارهای این پیوست، دسته بندی نموده و پس از مشخص نمودن ضوابط ارزیابی هر دسته، ارزیابی آنها را آغاز نموده و اطلاع رسانی به نهادهای حمایتی را براساس این دسته بندی، انجام دهد.
تبصره: شرکتهای حائز معیارهای دانشبنیان نوع ۱ و ۲ آیین نامه و واجد محصولات دارای شرایط این پیوست، صرفا با معرفی صندوق نوآوری و شکوفایی میتوانند از مزایای این پیوست استفاده نمایند.
درصورتی که شرکتهای متقاضی درخواست ارزیابی مجدد دارند، میتوانند از طریق کارتابل خود درسامانه reg.daneshbonyan.ir فرم درخواست بررسی مجدد را تکمیل و ارسال نمایند و نیازی به ارسال فرم درخواست بررسی مجدد به صورت حضوری یا فکس نیست.
