شیوه نامه اجرایی کالای متروکه در گمرک

همانگونه که مستحضرند ، مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن سه ماه است . در صورت تقاضای کتبی صاحبان کالا یا شرکتهای حمل و نقل در مورد کالای عبوری و وجود علل موجه به تشخیص گمرک و با پرداخت هزینه انبارداری تا تاریخ موافقت گمرک این مدت حداکثر تا دو ماده دیگر قابل تمدید است . در صورتی که ظرف مهلت مقرر صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید کالا مشمول مقررات متروکه می شود.

چنانچه کالا به انبارهای گمرکی متعدد منتقل و نگهداری شود مدت توقف از زمان ورود کالا به اولین انبار گمرکی محاسبه می شود . مهلت توقف مرسولات پستی غیرتجاری تابع مقررات پست است .

مستندات قانونی

با مد نظر قرار دادن مفاد تبصره ۱ ماده ۲۴ قانون امورگمرکی ، در صورتی که امکانات لازم برای نگهداری کالای فاسدشدنی و کالایی که نگهداری آن هزینه اضافی ایجاد می کند ، در انبارهای گمرکی موجود نباشد، باید بلافاصله پس از تخلیه و تحویل ، ترخیص و یا با مسئولیت صاحب کالا و نظارت گمرک به انبار مناسب منتقل شود . در غیر این صورت ، مرجع تحویل گیرنده هیچ گونه مسئولیتی در قبال ضایع یا فاسد شدن آنها ندارد و گمرک بلافاصله مقررات متروکه را که در مورد ان کالا اعمال می نماید.

بموجب ماده ( ۳۷) قانون امورگمرکی موظف است بلافاصله پس از انجام تشریفات متروکه مذکور در مواد ۳۳ و ۳۴ قانون امورگمرکی ، با تنظیم صورتمجلس به دریافت کالای متروکه و ضبطی از مرجع تحویل گیرنده با نظارت گمرک و انتقال آن به انبارهای خود اقدام نماید، که عدم اجرای حکم فوق از سوی سازمان باعث مشکلات متعدد گردیده است . شایسته است مدیران گمرکات اجرایی با استفاده از ظرفیت های استانی ، به صورت منظم لزوم انتقال کالاهای متروکه را از اموال تملیکی مطالبه و پیگیری نمایند.

در مواردی که بین گمرک و صاحب کالا اختلاف حاصل شود ، در اجرای تبصره ۳ ماده ۲۴ قانون یاد شده ، تا زمانی که کالا به انتظار اعلام نظر قطعی گمرک در انبارهای گمرکی متوقف گردد، کالا متروکه نمی شود .

گمرکات اجرایی نسبت به بررسی اجمالی اطلاعات ارسالی مرجع تحویل گیرنده اقدام و درصورت مشاهده کالای فاسد شدنی و خطرناک، تدابیری اتخاذ نمایند تا انجام تشریفات قانونی کالاهای مزبور را در اولویت عملیاتی قرار گیرد.
تبصره( ۳ )کالای اظهار شده به گمرک در طول مدت انجام تشریفات گمرکی، مشمول ماده( ۲۴ ) قانون و تبصره های( ۱ ) و( ۲ ) آن می باشد . منظور از کالای اظهارشده به گمرک، در تبصره ۳ ماده ۵۴ آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی و بند ( ب- ۷ ) بخشنامه ردیف ۱۳۶ سال ۱۳۹۴ کالای اظهار شده در رویه های واردات قطعی، مرجوعی، ورود موقت، ترانزیت و .. می باشد که بوسیله صاحب کالا یا نماینده قانونی وی به گمرک اظهار می گردد.

مراحل اقدام گام به گام

الف) تشریفات قبل از تنظیم اظهارنامه متروکه

با توجه به ضرورت ابلاغ اخطار متروکه، رعایت مواد( ۱۰۲ ) و( ۱۵۲ ) قانون امور گمرکی ضروری خواهد بود. چنانچه صاحب کالا ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه نسبت به ترخیص کالا اقدام ننماید، تشریفات ارزیابی کالای متروکه آغاز و با تخصیص شماره ثبت به اظهارنامه در سامانه های گمرک، کالای متروکه، اظهار شده تلقی و
اظهارنامه تحت این شماره، شناسایی می گردد.
تبصره ۱ – گمرکات اجرایی از تنظیم اظهارنامه متروکه بدون ابلاغ قانونی موضوع مواد ۱۰۲ و ۱۵۲ قانون امور گمرکی اکیداً خودداری نمایند.

سازمان بنادر و دریانوردی با عنوان (( شیوه نامه اجرایی چگونگی اقدام در مورد کالاهای با ماندگاری زیاد در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بندری )) و ملحوظ نظر قرار دادن مفاد ماده) ۱۴ (آیین نامه اجرایی قانون تشکیل واداره مناطق ویژه اقتصادی؛ ابلاغ اخطاری متروکه برعهده سازمان بنادر و دریانوردی بوده است.

ب)تنظیم اظهارنامه و ارزیابی

در زمان تنظیم اظهارنامه متروکه، ارزش کالا به میزان یک یورو) eur ) درج و پس از انجام ارزیابی و ارزش گذاری، در چارچوب ضوابط و مقررات نسبت به اصلاح ارزش مندرج در اظهارنامه اقدام لازم صورت پذیرد.
-در متن اظهارنامه متروکه لزوم دریافت مجوز های قانونی از قبیل سازمان غذا و دارو، استاندارد، انرژی اتمی، ارتباطات رادیویی و..(حسب مورد) قبل از تحویل کالا به خریدار تصریح گردد.

نکات مهم:

-ارزش گذاری و درج صحیح مشخصات …. رفع تعهد ارزی بخش هفتم مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی
-سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی هر استان صحیاً انتخاب گردد/ صاحب کالا سازمان مرکزی جمع آوری و فروش اموال تملیکی قید گردد.
– پس از اعاده و ابطال اظهارنامه متروکه در مناطق آزاد و ویژه، در صورت موجود بودن کالا در آن مناطق و موافقت سازمان مسئول منطقه ) مرجع تحویل گیرنده( نسبت به تمدید مهلت یک ماهه توقف کالا بمنظور انجام تشریفات گمرکی و یا نقل و انتقال کالا به شخص ثالث )صدور قبض انبار قابل معامله توسط سازمان مسئول منطقه( اقدام گردد.
– علیهذا مهلت توقف کالا پس از اعاده اظهارنامه از سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی و ابطال آن ) در صورت موافقت و تایید سازمان مسئول منطقه( یک ماه خواهد بود و هرگونه تمدید حسب مورد، منوط به موافقت این دفتر خواهد بود.
-ماده ۵۴ ایین نامه اجرایی قانون امور گمرکی اظهار و انجام تشریفات گمرکی مانع از متروکه شدن کالا نمی گردد.
– مهلت یکماهه پس از صدور سند ترخیص کنترل شود)از مرحله ارسال برای درب خروج

ج) اعلام به سازمان

– با توجه به نص تبصره) ۲ ( ماده ) ۲۴ ( قانون مزبور، چنانچه ظرف یک ماه کالاهایی که برای آن سند ترخیص(اظهارنامه در مرحله درب خروج) یاسند فروش صادر گردیده است از انبارها خارج نشود مشمول مقررات متروکه می شود، بنابراین گمرکات اجرایی موظفند به صورت منظم نسبت به احصاء گزارش کالاهای مزبور وانجام اقدامات قانونی اهتمام ورزند.
اقدام و تشریفات متروکه را این مهلت با اعلام موافقت مرجع تحویل گیرنده و گمرک قابل تمدید است.

د) اعاده اظهارنامه متروکه

در اجرای تبصره( ۱ ) ماده( ۳۳ ) قانون امور گمرکی تا زمانی که کالا توسط سازمان یاد شده به فروش نرسیده است، صاحب کالا حق دارد پس از اعلام گمرک به سازمان مذکور برای انجام تشریفات قطعی گمرکی و ترخیص کالای خود نسبت به تسلیم اظهارنامه و یا تغییر عنوان اظهار با رعایت مقررات مربوطه و پرداخت کلیه وجوه
متعلقه و سایر هزینه های انجام شده اقدام نماید.

در صورت تقاضایِ صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی، موافقت با درخواست منوط به ارائه ثبت سفارش و تخصیص ارز معتبر خواهد بود. پس از پرداخت حق انبارداری و در صورت موافقت مرجع تحویل گیرنده، نسبت به اعطاء مهلت یکماهه برای انجام تشریفات کالای اعاده شده، نسبت به ابطال اظهارنامه متروکه اقدام می نمایند. تمدید مهلت اخیر در موارد استثنایی صرفاً با موافقت و اعلام دفترواردات، صادرات، ترانزیت ( حسب مورد) صورت خواهد گرفت.
در مواردی از قبیل؛ مقررات تبصره( ۳ ) ماده( ۲۴ ) قانون امور گمرکی، کالای ضبطی، کالای بلاصاحب و همچنین مواردی که گمرک اجرایی به اشتباه مبادرت به تنظیم اظهارنامه متروکه نموده باشد؛ با تأیید بالاترین مقام اجرایی گمرکات استان، تشریفات متروکه کان لم یکن اعلام خواهد شد.
شایسته است مدیران محترم گمرکات اجرایی تدابیر لازم برای پیشگیری از اعلام متروکه برخلاف ضوابط و مقررات اتخاذ نمایند.

ه) شیوه ارائه گزارش و ارسال گزارش عملکرد

با توجه به بررسی بعمل آمده و علی رغم تلاش همکاران محترم در گمرکات اجرایی، بعضاً مشاهده می گردد بدلیل عدم تهیه آمار منسجم ، تبیین و ارائه تلاش همکاران محترم در خصوص اقدامات صورت گرفته بخوبی انجام نمی گیرد.
بنابراین شایسته است با استفاده از دسترسی های موجود در سامانه های گمرکی) cbi و سامانه های محلی(، دقیقاً مطابق خانه های پوشه ضمیمه در قالب Excel )ضمیمه شماره ۱( به صورت هفتگی بروز رسانی و در پایان هر ماه با امضای بالاترین مقام گمرکات استان، به دفتر واردات گمرک ایران ارسال نمایند.
لازم به ذکر است با توجه به حساسیت موضوع ارسال گزارشات خلاف واقع دارای تبعات حقوقی و کیفری خواهد بود همچنین با توجه به لزوم ارسال به موقع گزارش عملکرد دستگاه به مراجع ذیصلاح، ارسال به موقع گزارشات در قالب ابلاغی در ارزشیابی مدیران و گمرکات اجرایی کاملاً مؤثر بوده و در صورت عدم اقدام تا حداکثر پنجم هرماه،
جهت بررسی علت عدم اجرای دستورالعمل، بالاترین مقام گمرک اجرایی استان در صورت لزوم به دفتر بازرسی و مدیریت عملکرد فراخوانده خواهد شد.

جمع بندی وارسال گزارش به مراجع ذیصلاح

دفتر واردات گمرک ایران گزارشات مربوطه را جمع بندی و پس از راست آزمایی و به مراجع ذیصلاح ارسال خواهد نمود.)تصویر شماره ۴ )
نظارت برحسن اجرای این دستورالعمل برعهده بالاترین مقام اجرایی گمرکات استان خواهد بود.

دانلود شیوه نامه کالای متروکه