توسعه صادرات یکی از عوامل کلیدی در رشد و توسعه اقتصادی پایدار به شمار میاید و به عنوان معمولیترین راه پیش روی شرکتها به خصوص شرکتهای کوچک و متوسط برای ورود به بازارهای خارجی شناخته شده بین المللی است. از مهمترین دلایل این امر میتوان به نیاز به منابع کمتر مورد نیاز در قیاس با سایر روشهای بینالمللی شدن اشاره نمود. از اینرو صادرات به طور فزایندهای به عنوان راه مناسب رشد شرکت مورد توجه قرار میگیرد. تجارب موفق شرکتهای پیشرو درعرصه اقتصادی، حاصل برون رفت از تامین بازار داخلی و تلاش و توجه آن کشورها به توسعه صادرات و افزایش سهم آن در تجارت جهانی است.
در این بین، و با وضع تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران و محدودیت منابع ارزی، دولت ناگزیر به الزام صادرکنندگان به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی شد و برای تحقق آن دستورالعمل های متعددی توسط هیات دولت و بانک مرکزی تصویب و ارائه شد که کثرت آنها و تغییرات مداوم موجب سردرگمی صادرکنندگان در خصوص ایفای تعهدات ارزی گردید.
موارد مهم در رفع تعهد ارزی
- مهلت تسویه پروانه صادراتی :
- میزان برگشت ارز حاصل از صادرات:
- از زمان ثبت صادرات ۸ ماه ( امکان تمدید دارد )
- به میزان ۹۰ درصد از ارزش صادرات
روشهای رفع تعهد ارزی
از سال ۱۴۰۳ با راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلا مصوب شد تمامی رفع تعهد ارزی حاصل از صادرات و تامین ارز واردات از طریق تالار خرید و فروش ارز در مرکز مبادله ارز و طلا انجام شده و تمامی سامانه های مرتبط مانند سامانه نیما لغو گردید .
در این دستورالعمل صادرات کنندگان به دو دسته تقسیم می شوند .
گروه ۱ : تولیدکنندگان محصولات نفتی ، پتروشیمی و گاز ، زنجیره فولاد
گروه ۲ : تولیدکنندگان اقلام دیگر غیر از گروه ۱
در این بخشنامه آمده است گروه ۱ ارز خود را می بایست بصورت کامل در مرکز مبادله ارز و طلا ارائه نموده و یا بخشی از نیاز ماشین آلات و مواد اولیه خود را مرتفع نمایند .
گروه ۲ در صورتی که مدت قانونی رفع تعهد ارزی آنها نگذاشته باشد و کارت بازرگانی آنها امکان واردات داشته باشد می توانند از طریق واردات طلا ، کالاهای مجاز و همچنین مرکز مبادله ارز و طلا رفع تعهد خود را انجام دهند.
رفع تعهد ارزی حاصل از صادرات از طریق سامانه مبادله ارز و طلا
رفع تعهد از طریق واردات شمش طلا و نقره
مشاوره رایگان رفع تعهد ارزی با واردات طلا
واردات در مقابل صادرات خود
بازپرداخت تسهیلات ارزی اعطایی
بازپرداخت اصل ، سود وجه التزام تاخیر تادیه دین از محل منابع بانک ها ، صندوق توسعه ملی ، حساب ذخیره ارزی ، تامین مالی خارجی ( فاینانس ) ، باز تامین ( رفاینانس ) ، بانک توسعه اسلامی ، بانک توسعه و تجارت اکو ، بانک جهانی و سایر منابع تسهیلاتی به تشخیص بانک مرکزی و تامین ارز سهم الشرکه ( آورده ) متاقضی صرفا برای واردات
تادیه بدهی ( دیون ارزی ) اعم از اصل و فرع
اعتبارات و بروات اسناد وارداتی و یا ضمانت نامه های ارزی صادره پرداخت شده توسط موسسه اعتباری مطابق ضوابط ارزی بانک مرکزی
مشوقهای صادرات ( منوط به رفع تعهد ارزی )
- معافیت مالیاتی
- برگشت مالیات ارزش افزوده
- امکان اخذ جوایز صادراتی ( صادرکننده نمونه )
- پرداخت کمک هزینه اجاره غرفه در نمایشگاه های بین المللی
- پرداخت کمک هزینه اعزام هیأتهای تجاری – بازاریابی
- پرداخت یارانه سود تسهیلات بانکی به صادرکنندگان
- پرداخت یارانه سود تسهیلات بانکی برای ایجاد، توسعه و تکمیل زیرساختهای صادرات
- پرداخت کمک هزینه ثبت نام و نشان ملی و جغرافیایی کالاهای صادراتی
- پرداخت کمک هزینه ایجاد، توسعه و تجهیز زیرساختهای صادراتی و لجستیکی
- پرداخت بخشی از هزینه برنامه های صادراتی مصوب کارگروه توسعه صادرات استانها
- پرداخت کمـک هزینـه اجـاره و تجهیـز مراکـز تجـاری، بازاریـابی و تحقیقات بـازار،
- پرداخت کمک هزینه حمل هوایی کالاهای اولویتدار صادراتی به بنگاه صادراتی
- پرداخت کمک هزینه کارمزد صدور ضمانتنامه ها و بیمه نامه های اعتبار صادراتی
جرایم عدم رفع تعهد ارزی
صادرکنندگان دارای تعهد ارزی سررسید شده اعلام بر ایفای تعهد موضوع تخلف ،به جریمه نقدی معادل یک پنجم و یا دو یا چند مورد محدودیت ذکر شده در زیر محکوم می شوند . در صورت عدم ایفای تعهد ظرف سه ماه از زمان ابلاغ حکم قطعی ، معادل ارزش تعهد براساس بالاترین نرخ اعلامی بانک مرکزی در زمان صدور حکم به جریمه نقدی افزوده می گردد .
تخلف به ارزش بیش از ۳ میلیون یورو یا معادل آن به ارزهای دیگر ، مشمول عناوین سازمان یافته و حرفه ای قرار می گیرد .
در صورتی که عدم رفع تعهد ارزی به تشخیص مرجع رسیدگی عوامل قهری ( غیر قابل پیش بینی و غیر قابل دفع ) باشد ، این محکومیت اعمال نمی شود .
- تعلیق و عدم تمدید کارت بازرگانی، عدم صدور، اصلاح و یا تمدید ثبت سفارش، عدم صدور هرگونه مجوز های واردات، صادرات، تولیدی، صنفی و...
- عدم صدور گواهی ثبت آماری تخصیص ارز
- لحاظ نمودن نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات در ارزیابی اعتبارسنجی مشتریان
- عدم استرداد حقوق و عوارض گمرکی، محدودیت در مسیر سبز گمرکی، محدودیت در ارائه ضمانت نامه
- لغو معافیت ها و مشوقهای مالیاتی
- عدم ارائه هرگونه خدمات مرتبط، نظیر صدور بیمه نامه های اعتبار صادراتی و ضمانت نامه ها
- اعمال محدودیت در ارائه کلیه خدمات بندری و تسهیلات مرتبط
- عدم ارائه خدمات خرید و فروش ارائه خدمات خرید و فروش، نقل و انتقال ارزی و ارائه خدمات به صورت مستقیم و غیر مستقیم (خدمات کارگزاری)
معافیت ها از رفع تعهد ارزی
- صادرات کالا به مقصد عتبات عالیات جهت مصرف و نوسازی و تعمیرات اماکن متبرکه با تایید ستاد عتبات عالیات و کارگروه
- انتقال کالا از سرزمین اصلی به مناطق ازاد و ویژه اقتصادی به منظور مصرف در ان مناطق با تایید سازمان مناطق
- صادرات خون آب ( پلاسمای ) انسانی به منظور واردات مشتقات مربوط به منظور مصرف داخلی با تایید وزارت بهداشت
- ماشین آلات و تجهیزاتی که منظور اجرا پروژه های فنی و مهندسی از کشور خارج می گردند براساس آیین نامه حمایت از صادرات خدمات فنی و مهندسی
- هزینه های مرتبط با اتلاف ، بازاریابی و فروش سرمایه گذاری در سایر کشورها با تایید سازمان توسعه تجارت
