قبض انبار گمرکی ( Warehouse receipt )
قبض انبار یا قبض رسید و تحویل کالا به انبار عبارت است از سندی که تحویل گیرنده کالا ( انباردار ) به موجب آن تحویل یا رسید کالا یی را با مشخصات خاصی از تحویل گیرنده در تاریخ ورود معینی گواهی می نماید. این سند مهم ترین سند در خصوص مالکیت کالا در گمرک می باشد.
طبق مفاد قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن، هر کالایی که به اماکن گمرکی یا انبارهای گمرکی تحویل می گردد باید بلافاصله در دفاتر مربوطه انبار ثبت و برای هر ردیف ( آرتیکل ) فهرست کل بار ( مانیفست ) یا اظهارنامه یا پروانه یا صورت مجلس ضبط یا بارنامه ، قبض انبارجداگانه صادر و به تحویل دهنده کالا تسلیم گردد.
در خصوص قبض انبارگفتنی است که مشابه سفته است چرا که با امضاء آن بازرگان تعهد می کند مبلغی را در سررسید معین به دارنده بپردازد اما با تفاوتی بسیار زیاد و تفاوت آن ها در این است که با امضاء قبض انبارمتعهد به دارنده این حق را می دهد که در صورت عدم پرداخت به موقع مبلغ مندرج در آن، کالا ی موضوع سند را از طریق ثبت محل به نفع خود بفروشد و از ماحصل آن طلب خود را دریافت نموده و در واقع قبض انباروسیله ایجاد وثیقه به نفع دارنده سند است و برای اخذ وام توسط صاحب کالا به کار می رود.
نکته: در قبض انبار، قبض رسید بیانگر مالکیت و سپردن کالا در انبار های عمومی است و برگ وثیقه بعد از ظهر نویسی به نفع وام دهنده دلیل وثیقه بودن کالا محسوب می شود.
قبض انبار در همه جای دنیا به عنوان سندی قابل معامله شناخته می شود
قبض انباردر فرمت های مختلفی صادر می شود. چون اطلاعاتی که در حمل دریایی است بسیار گسترده تر از حمل زمینی است. در گمرکات زمینی معمولا توسط شرکت انبارهای عمومی گمرک ایران صادر می شود و در گمرکات دریایی، توسط انبارهای مستقر در بنادر ایران صادر می شود.
سازمان بنادر و دریانوردی و گمرک ایران در برخی موارد وظایف خدمات انبارداری خود را حسب قانون امور گمرکی و در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، با عقد قرارداد لازم به شرکت های خصوصی واجد شرایط واگذار نموده اند و به همین لحاظ، قبوض انبار از لحاظ شکلی و محتوایی دارای فرم استاندارد و یکنواختی نیست.
انواع قبض انبارها
قبض انبارها انواع مختلفی دارند که در اینجا انواع آن ذکر و توضیح داده شده است.
-
قبض انبار اولیه
در هنگام ورود کالا به انبار گمرک ، سازمان بنادر و کشتیرانی، انبارهای عمومی و انبارهای اختصاصی، به استناد مشخصات کالا در اسناد خرید، حمل و اوراق تالی به وسیله انباردار صادر می گردد.
-
قبض انبار تفکیکی
در مواقعی که کالا ی موضوع یک وسیله حمل متعلق به خریداران (گیرندگان) مختلف بوده و به اصطلاح کالا گروپاژی می باشد یا در مواقعی که قسمتی از کالا ی موضوع قبض انباراولیه به دلایلی غیر قابل ترخیص تشخیص داده شود پس از ترخیص کالا ی مجاز برای مابقی کالا که غیر قابل ترخیص می باشند قبض انبارتفکیکی به نام آورنده یا صاحب کالا صادر می شود.
-
قبض انبار قابل معامله
بر عکس قبض انباراولیه و تفکیکی که غیر قابل واگذاری می باشند قبض انبارقابل معامله با رعایت قوانین و مقررات مربوطه قابل خرید و فروش می باشد که به دلیل اهمیت آن، مراتب به بررسی بیشتری نیاز دارد.
قبض انبارها دارای فرم استانداردی بوده و دارای مشخصات زیر می باشد
- شماره ردیف دفتر انبار
- شماره بارنامه
- مرز ورودی
- شماره قبض انبار
- شماره انبار
- شرکت حمل کننده
- نام صاحب کالا
- علامت کالا
- نوع کالا
- نوع بسته
- تعداد
- وزن کالا با ظرف
- تاریخ تحویل کالا
قبض انبارپس از ورود کالا به انبار و صورت برداری و کنترل و تطبیق کالا با اسناد حمل و تحویل و بالاخره صدور برگ بارشماری ( تالی) و تنظیم و تکمیل صورت مجلس اضافه یا کسر تخلیه ( موضوع ماده ۲۸ قانون امور گمرکی ) صادرمی گردد و پس از صدور به شرکت مسئول حمل و نقل تحویل تا از آن طریق به صاحت کالا ( گیرنده کالا ) تحویل گردد.
در گمرکات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، قبض انبارقابل معامله تفکیکی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت قبض انبار دستی و قبض انبار الکترونیک
قبض انبار کاغذی یا قبض انباری که مرجع تحویل گیرنده کالا ارائه می دهد یک سند رسمی است که آورنده آن به همراه سایر اسناد مورد نیاز، مالکیت خود را اثبات می کند و قبض انبارالکترونیک خصوصا در برخی بنادر قبض انباری مجازی بوده و صرفا جهت برقراری ارتباط میان اظهار کالا و مانیفست الکترونیکی ایجاد شده است.
پس از ارسال مانیفست الکترونیکی توسط شرکت های حمل در سامانه پنجره واحد گمرک ، به دلیل برخی ناهماهنگی ها میان سازمان های تحویل گیرنده کالا و گمرک ، یک خلاء احساس می شد که در گمرک با ایجاد گزینه پرینت قبض انبارالکترونیک این خلاء پوشش داده شد.
علی رغم برخی هماهنگی های صورت گرفته، برخی از قبوض انبار کاغذی که توسط سازمان بنادر صادر می شوند کماکان در قسمت کد پیگیری گمرک عبارت ( دریافت نگردید ) درج می شود که نشان از عدم ارتباط پایدار میان گمرک و بنادر است و در صورت رفع این مشکل گزینه پرینت قبض انبارالکترونیک در سامانه ضرورتی ندارد .
برای اظهار سند در پنجره واحد تجارت فرامرزی از کدام قبض انبار باید استفاده کرد؟
قبض انباردستی پس از تخلیه کالا در گمرک توسط تحویل گیرنده ( انبار ) صادر می گردد که یک نسخه فیزیکی اصل می باشد. اما برای اظهار سند باید از شماره قبض انبارالکترونیکی استفاده کرد که توسط سیستم ایجاد می شود و شماره آن با شماره قبض انباردستی متفاوت می باشد.
فایل PDF راهنمای صدور قبض انبارالکترونیکی در پنجره واحد تجارت فرامرزی
خطاهایی که گاهی ممکن است هنگام صدور قبض انبارالكترونيكي با آن رو به رو شوید
خطا : عدم دسترسی به پرینت قبض انبار:
پاسخ : باید شخصی که وارد سیستم برای قصد دریافت پرینت قبض انبارالکترونیک شده از صاحب ترخیصیه وکالت الکترونیکی را بگیرد. ازطریق پنل بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه برای اینکه بدانید صاحب ترخیصیه کیست استفاده نمایید.
خطا : هنگام پرینت قبض انبارممکن است این خطا را بدهدکه بارنامه معادل در سیستم بارگذاری نشده است.
پاسخ : به این معنی است که شماره بارنامه (به بزرگ وکوچک بودنحروف توجه کنید) یا کد شرکت حمل (آن شرکتی که ترخیصیه را صادر کرده )اشتباه است.
خطا : عدم دریافت، در دریافت اطلاعات قبض انبارالکترونیک از انبار
پاسخ : این خطا هنگامی اتفاق می افتد که در هنگام ثبت کوتاژ ، سامانه گمرک نمی تواند اطلاعات قبض انبارالکترونیک را تایید کند.
راه حل : برای این منظور به صفحه تایپ اظهارنامه بروید و در کادر ” شماره قبض انبارالکترونیک ” شماره وارد شده قبلی را پاک و دوباره شماره قبض الکترونیک خود را وارد کنید. تا دوباره اطلاعات قبض انبارشما در سیستم فراخوانده و در اظهارنامه شما قید شود. اگر اظهارنامه شما چند قلمی است، در تمام اقلام اظهارنامه اقدام به ثبت دوباره شماره قبض الکترونیک خود نمایید.
مواد مرتبط با صدور قبض انبارها
ماده 166
قبض انبارحسب درخواست امانت‌گذار به نام و یا به حواله‌کرد او صادر میشود، شخصی که قبض انباربه نام و یا حواله کرد او صادر شده است، می‌تواند کالا ی تودیع شده را با ظهرنویسی قبض انباربه دیگری واگذار کند، مگر آنکه به صراحت به صورت غیرقابل انتقال صادر شده باشد.
ظهرنویسی قبض انباربا درج تاریخ و هویت منتقل‌الیه و امضای ظهرنویس و درج مراتب مربوط به انتقال یا عدم انتقال قبض وثیقه به همراه قبض انباربه عمل می‌آید، شخصی که قبض انباربه نفع وی ظهرنویسی شده است، می‌تواند درخواست نماید که مفاد ظهرنویسی در دفتر انبار ثبت گردد.
ماده 167
صرفا دارنده قبض وثیقه می‌تواند کالای تودیع شده را از طریق ظهرنویسی آن به وثیقه دهد ظهرنویسی قبض وثیقه با درج تاریخ، هویت منتقل‌الیه و امضای ظهرنویس به عمل می‌آید. ظهرنویس می‌تواند مبلغی را که کالا از بابت آن به وثیقه گذاشته میشود، در قبض وثیقه درج نماید.
در غیر این صورت، چنین فرض میشود که مبلغی که کالا از بابت آن به وثیقه گذاشته شده است، با ارزش اظهار شده آن در قبض انبار و وثیقه برابر است.
ماده 168
شخصی که قبض وثیقه برای اولین بار به نفع وی ظهرنویسی شده است، باید با اظهار قبض مذکور درج مراتب در انبار عمومی و تأیید آن بر روی قبض را از متصدی انبار عمومی بخواهد ایادی بعدی که قبض وثیقه به نفع آنان ظهرنویسی شده باشد، می‌توانند درخواست نمایند که مفاد ظهرنویسی به همراه اقامتگاه ظهرنویس در دفتر انبار ثبت گردد.
ماده 170
دارنده قبض انباری که قبض وثیقه همان قبض در تصرف وی نیست، می‌تواند تمام یا بخشی از کالا را مسترد کند، مشروط بر آنکه مبلغی را که قبض وثیقه بابت آن به وثیقه گذارده شده و نزد انباردار به ثبت رسیده است، نزد صندوق انبار تودیع کند.
ماده 171
هرگاه قبض انباربدون قبض وثیقه به متصدی انبار عمومی ارائه شود و وثیقه بودن کالا در دفاتر انبار عمومی یا قبض انبارثبت نشده باشد، متصدی انبار عمومی باید تقاضای استرداد کالا را در دفاتر انبار ثبت کرده و به هزینه متقاضی در روزنامه کثیر الانتشار و سامانه الکترونیک انبار عمومی منتشر نماید. اگر قبض وثیقه تا سی روز پس از انتشار به تصدی انبار عمومی ارائه نشود، وی باید کالا را به دارنده قبض انبارمسترد کند. در این صورت متصدی انبار عمومی و دارنده ناآگاه قبض انبارمسئولیتی در مقابل ارائه‌کننده قبض وثیقه ندارند.
در اینجا نمونه ای از قبض انبار ( نوع دریایی ) نشان داده شده است
نمونه ای دیگر از قبض انبارها
کاربران عزیز :
در این بخش از سایت لیست مشاوران امور گمرکی و ترخیص کالا قابل مشاهده است. برای مشاهده جزئیات کامل و تماس با هر کدام شما می توانید به صفحه اختصاصی هر مشاور مراجعه نمایید.
جهت مشاهده آخرین اخبار و مقررات ترخیص کالا به لینک زیر مراجعه نمایید.
دوره های آموزشی تخصصی تجارت
رویداد های تخصصی تجارت بین المللی
دیدگاه (24)
سلام خسته نباشید ، الان که قبض انبار برای بار من صادر شده چه کاری باید انجام بدم؟
باسلام و احترام
قبض انبار در چه حوزه ای برای شما صادر شده است؟
اگر. در سامانه جامع تجارت در بخش تجارت داخلی است می توانید با ورود به سمانه جامع ان را مشاهده و تایید نمایید
باتشکر
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما سوالی داشتم در رابطه با این مبحث. بررسی جایگاه و اهمیت اسناد تجاری برات سفته چک و قبض انبار در حقوق تجارت و فواید و مزایای استفاده از ان در روابط تجاری و حل و فصل و اختلافات احتمالی فیمابین اشخاص حقیقی و حقوقی . لطفا یه توضیح دقیق بدین متشکرم.
باسلام و احترام
با توجه به اینکه موضوع شما تخصصی است. اشنالله سعی میکنیم در اسرع وقت مفاد مقاله را کاملتر کنیم.
اسناد تجاری بهادار مانند قبض انبار، بارنامه حکم مالکیت کالا را دارند. کالا هم به صورت عمومی دارای ارزش مادی است. پس در نتیجه شخصی که مالک قبض انبار و بارنامه و سایر اسناد بهادار است در حقیقت به اندازه ارزش کالا موجود در این اسناد، دارای اعتبار مالی است. بعضا این اعتبار می تواند در معاملات و ضمانتها مورد استفاده قرار گیرد. به گونه ای که شما به جای پرداخت هزینه به صورت پول رایج، اوراق بهادار مانند قبض انبار را به نام فروشنده می کنید (در صورتی که ارزش معامله و ارزش کالا موجود یکی باشد).
با تشکر
سلام و خسته نباشید .میخوام بدونم فواید قبض انبار در حقوق تجارت چیه
اگه جواب بدید ممنون میشم
باتشکر
باسلام و احترام
قبض انبار جزء اوراق بهادار است مانند بارنامه. یعنی دارند این سند (قبض انبار) مانند این است که وجه دارای نقد شوندگی دارد.
قبض انبار یعنی شما مالک کالای موجود در انبار که در قبض امده است، هستید. به این معنی شما معادل ارزش کالاهای موجود در انبار دارایی دارید. پس در نتیجه این سند، به عنوان یک سند دارایی محسوب می شود.
با این سند و معادل ارزش ریالی ان شما می توانید بدهی خود را پرداخت، کالاهای موجود را فروخته و وجه آن را دریافت نمایید و یا سایر مواردی که می توان متصور بود را انجام دهید.
با تشکر
سلام. سوالی دارم از خدمتتون. یک شرکت تهاتری. قصد خرید ملکمون رو داره. از ما میخواد که به ازای بنام کردن سند قبض انبار قبول کنیم. تا بعد از 45 روز کالای انبار رو برامون بفروشه و نقدی حساب کنه. ایا قبض انبار که کالا میلگرد و کارخونه متعلق به خوده شرکت هستش برای ما معتبر هست؟ که از ما مبخواد در ازاش سند رو بنام بزنیم؟ ارزش ملک 40 میلیارد تومنه
باسلام و احترام
دقیقا متوجه سوال شما نشیدم.
قبض انبار جز اسناد بهادار است و می تواند در مواردی که شما نیاز به اسناد بهادار دارید قابل استفاده باشد.
فقط در قبض انبار این را در نظر داشته باشید که انباردار شخص ثالث باشد و متعهد به رعایت قواعد قبض انباری (مانند شرکتهای انبارهای عمومی و …) ، در غیر اینصورت ممکن است دچار مشکلات متعدد در خصوص کلاهبرداری و … شوید.
در صورتی که سوال شما چیز دیگری بود لطفا دقیق تر سوال خود را مطرح فرمایید.
سلام وقت بخیر
قبض انباری که در گمرک معامله میشود واز شخص یا شرکتی به شخص ویا شرکت دیگری انتقال پیدا میکند یا معامله میشود نشانه مالکیت ان است ممنون
با سلام من در شرکت بازرگانی کار میکنم،شرکت قبض انبار ها رو به اسم بنده میگیرد و تحویل مشتری میدهد، آیا این قضیه امکان داره که مشکلی برای بنده ایجاد کند؟؟؟
باسلام و احترام
در کل صدور قبض انبار به اسم شما مسئولیتهای خاصی را بر شما تحمیل خواهد کرد و شما می بایست در مقابل برخی از مسائل پاسخ گو باشید و بهتر است به نام شما صادر نشود.
ولیکن اگر هم بنا به دلایلی بهتر است به نام شما باشد، بهتر است ارتباط کاری شما با شرکت مشخص بوده (قرارداد کاری ، حکم کارگزینی و …) و چیزی داشته باشید که بر اساس آن در صورت بروز رخدادی، به راحتی رابطه کاری خود به عنوان نماینده شرکت تبیین نماید. در صورت داشتن این شرایط الزاما صدور قبض انبار به نام شما ، تمامی مسئولیت آن را بر شما منتقل نمی نماید.
سلام وقت بخیر
قبض انباری که در گمرک معامله میشود واز شخص یا شرکتی به شخص ویا شرکت دیگری انتقال پیدا میکند یا معامله میشود نشانه مالکیت ان است؟؟؟؟؟ ممنون
سلام وقت بخیر
قبض انباری که در گمرک معامله میشود واز شخص یا شرکتی به شخص ویا شرکت دیگری انتقال پیدا میکند یا معامله میشود نشانه مالکیت ان است؟؟؟؟ ممنون
باسلام
همانطور که می دانیم قبض انبار جزء اوراق بهادار است و مالک قبض انبار مالک کالا است (کاها هم دارای ارزش و بهاست)
در نتیجه اگر قبض انبار به نام هر کسی باشد، آن فرد مالک کالاست
سلام
وارد کننده کالا کلیه اسناد از جمله قبض انبار رو به نام بنده صادر کرده و نزد خودش نگه داشته.بعد از بروز اختلاف قبض انبار رو اصلاح کرده و مجدد به نام خودش تغییر داده و کالا رو تحویل گرفته.
آیا از نظر قانونی چنین امکانی وجود داره؟!
باسلام مجدد
در صورتی که اسناد تحولی شما نشده باشد عملا با اینکه قبض انباری به نام شما صادر نشده باشد تفاوتی ندارد. مانند چکی است که بنام شما صادر شده است ولی قبل از تحویل به شما تغییر کرده و بنام شخص دیگری شده است. در نتیجه شما هیچ سندی در خصوص قبض انبار در اختیار نخواهید داشت و می بایست از سایر اسناد خود در این زمینه استفاده کنید مانند اسناد حمل و خرید و … .
سلام در صلح قبض انبار دردفاتر اسناد رسمی مبنا محاسبه کدام قیمت ارز است نرخ بانک مرکزی بازار ثانویه یا ارز نیمایی
باسلام
نرخ ارز را شما می توانید بر اساس توافق فی مابین بر اساس نرخ بازار و یا هر نرخ دیگری توافق نمایید
برای این موضوع الزاما نرخی مبنای کار نیست
سلام
لطفا راهنمایی بفرمایید که علت خطای ۹۹۰۰۲ در هنگام مشاهده اطلاعات شماره قبض انبار الکترونیک در تکمیل اظهارنامه در سامانه گمرک چیست و چگونه رفع میشود؟
باتشکر
با سلام و خسته نباشید
اگر وزن بار اشتباه در قبض انبار درج شده باشد
چ مراحلی را برای تصحیح قبض انبار باید انجام داد؟
پیشاپیش ممنون از لطف و راهنمایی شما
با سلام
آیا بخشنامه ای مبنی بر اینکه شرکت های حمل ظرف چند روز کاری پس از تخلیه کالا در گمرک موظف به ارائه قبض انبار و اسناد مثبته هستند وجود دارد
با سلام
برای تجمیع ۲ قبض انبار که برای یک ثبت سفارش هست چگونه باید اقدام کرد؟؟
باسلام و احترام
از طریق سامانه بنادر و EPL میتوانید این کار را انجام دهید
با سلام اگر در پشت قبض انبار مخصوص فورواردر نام شرکت رو اشتباه بنویسیم با جمله ( واگذاری به این نام صحیح می باشد همراه مهر و امضا ) قبض انبار مورد قبول است؟