سند ترخیصیه ( Delivery order )

سند ترخیصیه

سند ترخیصیه یا Delivery order سندی است که توسط شرکت های حمل و نقل بین المللی صادر می شود. این سند یا حواله، تحویل کالا به صاحب آن یا عبوردهنده است که بلامانع انجام تشریفات گمرکی توسط صاحب را به گمرک اعلام می نماید به عبارت دیگر، به موجب این سند، گمرک از تسویه صاحب کالا با شرکت حمل مطلع می شود.

صاحب کالا یا نماینده قانونی وی که می خواهد کالا را از گمرک ترخیص کند، باید از طرف امانت دهنده کالا یعنی مؤسسات حمل و نقل ( زمینی، هوایی و دریایی ) حواله نامه ای به عنوان گمرک ارائه نماید که به موجب آن، مؤسسه حمل ونقل اجازه می دهد صاحب کالا یا نماینده وی، آن کالا را از گمرک تحویل گیرد.

ترخیصیه در واقع نوعی مفاسا حساب شرکت حمل با وارد کننده ( صاحب کالا ) بوده و به موجب آن شرکت حمل کننده با تحویل قبض انبار کالای وارده به صاحب کالا بلامانع بودن تحویل کالا را از نظر خود به گیرنده مندرج در ترخیصیه به گمرک اعلام می دارد.

مراحل اخذ سند ترخیصیه

صاحب کالا و یا نماینده قانونی او به همراه اصل وکالت نامه محضری و نیز اطلاعاتی مانند شماره کارت بازرگانی ، شماره ملی، شماره ثبت شرکت، کد پستی، کد اقتصادی و آدرس دقیق شرکت، به شرکت حمل و نقل جهت اخذ ترخیصیه مراجعه می نماید. برای صدور ترخیصیه ابتدا حساب های قبلی باید تسویه گردد.

اخذ ترخیصیه

• دریافت شماره ثبت یا شماره کوتاژ
• تکمیل فرم اظهارنامه به صورت الکترونیکی

اظهار بر اساس بارنامه و اخذ ترخیصیه

هنگام تنظیم اظهارنامه باید صاحب ترخیصیه یا صاحب کالای معرفی شده یکسان باشد. بنابراین هنگام اخذ ترخیصیه به اطلاعات صاحب ترخیصیه دقت کنید. اطلاعات اظهارنامه الکترونیکی بارنامه به نام صاحبان کالا صادر و در نهایت ترخیصیه از روی بارنامه صادر می شود و یک شماره بارنامه در زمان تسویه حساب به صاحب کالا داده می شود.

براین اساس تمامی شرکت های کشتیرانی و حمل و نقل دریایی جهت صدور ترخیصیه ابتدا باید اظهارنامه کالاهای خود را به صورت الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی ثبت کنند.

اطلاعات مندرج در سند ترخیصیه

اطلاعات مندرج در ترخیصیه نیز همانند قبض انبار از مفاد بارنامه یا مانیفست استخراج می شود.

• مشخصات گیرنده
• نام کشتی
• شماره بارنامه و تاریخ صدور
• بندر بارگیری
• بندر تخلیه
• تعداد و نوع بسته بندی
• شرح کالا
• وزن خالص
• نام شرکت کشتیرانی با مؤسسه حمل و نقل
• مشخصات وسیله حمل
• شماره فهرست کل بار

بعضی وقت ها شرکت های حمل و نقل به جای صدور یک برگه ( سند ) برای ترخیصیه اقدام به پشت نویسی بارنامه یا قبض انبار می نمایند و با این پشت نویسی ترخیصیه صادر می کنند.

معمولا این شرکت ها از متن زیر استفاده می کنند :

گمرک محترم …..

احتراما خواهشمند است کالای موضوع بارنامه شماره …………. قبض انبار شماره ………… را به ………. ( صاحب کالا ) تحویل نمایید.

شرکت. …………… مهر و امضاء

نحوه صدور ترخیصیه

به طور کلی ترخیصیه به صورت الکترونیکی صادر و واگذار می گردد. بدین معنی که شرکت حمل کننده کالا با ثبت مشخصات صاحب کالا از طریق سامانه جامع امور گمرکی مالکیت کالا را به وی منتقل می کند و کپی واگذاری الکترونیکی آن را که به شکل زیر است به وی می دهد.

اصل ترخیصیه خصوصا برای بارهای دریایی به شکل زیر می باشد

موارد واگذاری ترخیصیه

در هنگام انجام مراحل اظهار کالا به گمرک ترخیصیه باید به نام صاحب کالا باشد تا او بتواند در پنجره واحد تجارت فرامرزی اقدام به اظهار کالا کند. بنابراین چنانچه کالا به هر شخص حقیقی یا حقوقی واگذارد شود، ترخیصیه و قبض انبار دستی نیز باید به صاحب کالای جدید واگذار گردد.

همچنین چنانچه شرکت حملی (Carrier) کالا را به شرکت حمل دیگری (forwarder) واگذار کند، شرکت حمل جدید باید ترخیصیه را به صاحب کالا واگذار نماید. از طرفی مواقعی که قبض انبار به نام یک شخص است، ترخیصیه نیز باید به نام همان فرد باشد.

در صورتی که شرکت حمل برای صاحب کالا ترخیصیه‌ای به نام صاحب کالا واگذارد ننماید و یا صاحب کالای پیشین اقدام به واگذاری ترخیصیه به نام صاحب جدید کالا نکند، هنگام دریافت پرینت قبض انبار الکترونیکی پیغام سیستمی «صلاحیت لازم برای اخذ پرینت قبض انبار الکترونیک را در سامانه احراز ننموده‌اید.» به نمایش در خواهد آمد.

بنابراین صاحب کالای جدید حتماً باید از صاحب قبلی یا شرکت حمل‌ و نقل بخواهد که علاوه بر واگذاری قبض انبار ، از طریق سامانه نیز اقدام به واگذاری‌ ترخیصیه به وی نمایند.

ثبت و واگذاری ترخیصیه در سامانه تجارت فرامرزی گمرک

در سامانه تجارت فرامرزی epl  گمرک اگر صاحب کالا با صاحب ترخیصیه در زمان اظهار الکترونیک یکی نباشد، سیستم نمی گذارد روند اظهار جلو برود. حتی اگر ترخیصیه از یک شرکت حمل به شرکت حمل دیگری واگذار شده باشد باید ترخیصیه را در سامانه به فرد بعدی انتقال داد و فرد صاحب ترخیصیه اول باید قبض انبار را به فرد دیگری انتقال دهد.

روال کار :

وارد سامانهepl  بشوید و از منوی کاربر زیر منوی واگذاری ترخیصیه را انتخاب نمایید و اطلاعات وارد شده را وارد نمایید و ترخیصیه را انتقال دهید.

توجه کنید صاحب ترخیصیه کسانی هستند که در سیستم تعریف شده باشند و نام کاربری و رمز عبور داشته باشند. پس کاربری که می خواهد ترخیصیه را انتقال دهد باید از صاحب ترخیصیه اول وکالت الکترونیکی داشته باشد برای مشخص شدن وضعیت ترخیصیه به منوی کاربر رفته و صفحه بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه را نگاه کنید.

نکات مهم در واگذاری‌ترخیصیه

• جهت ورود به صفحه واگذاری‎ترخیصیه در پنجره واحد تجارت فرامرزی، شماره epl که شامل نام کاربری و رمز عبور بوده، لازم و ضروری است. در صورتی که صاحب‌ ترخیصیه اعم از حقوقی یا حقیقی‌ epl ندارد، باید با مراجعه به واحد انفورماتیک نزدیک‌ترین گمرک اجرایی نسبت به اخذ آن اقدام نمایند.
• از آنجایی که اطلاعات شماره بارنامه و شماره مانیفست، ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک و اعداد است، لذا در هنگام درج آن‌ها در بخش مربوطه جهت واگذاری‌ ترخیصیه باید دقت فراوانی به عمل آورد.
• چنانچه در هنگام واگذاری‌ ترخیصیه سیستم پیغام «شما اجازه انتقال این ترخیصیه را ندارید، این ترخیصیه، متعلق به … با شناسه ملی … می‌باشد.» را داد، به معنای عدم داشتن وکالت الکترونیکی لازم از سوی کاربری است که اقدام به واگذاری‌ ترخیصیه نموده است. زیرا در پنجره واحد تجارت فرامرزی، امکان واگذاری‌ ترخیصیه فقط برای صاحب ترخیصیه و یا وکیل قانونی وی وجود دارد. در این سامانه وکیل با ثبت «وکالت کارمندی» در آن قابل شناسایی است.