اگزیم بانک : تعریف و خدمات اگزیم بانک در ایران ( بانک توسعه صادرات )

مقدمه :

تاثیر صادرات در رشد اقتصادی هر کشور امری مبرهن و بدیهی است و بی شک هر کشوری تلاش می کند با افزایش صادرات به درصد بالاتری از رشد و رفاه عمومی دست یابد .

عموماً کشورهای مختلف جهان برای حمایت از صادرات از روش های زیر استفاده می کنند :

۱- اگزیم بانک ( مدل آمریکایی ) نظیر اگزیم بانک آمریکا که وظیفه تامین مالی و تضمینات صادرات را بر عهده دارد و سودآوری آن به هیچ عنوان مدنظر نیست

۲- مدل موسسات بیمه و تضمین صادرات ( مدل اروپایی ) که برای تامین مالی صادرات از بانکهای تجاری استفاده می نماید

۳- مدل ترکیبی ( مدل اروپایی – آمریکایی ) که شامل فعالیت اگزیم بانک در کنار موسسه بیمه و تضمین صادرات است 

متغیرهای کلان اقتصادی و مالی در انتخاب و عملکرد هر مدل تاثیر دارد . در ایران از مدل سوم استفاده می شود اما زمزمه های ادغام صندوق ضمانت صادرات به عنوان موسسه بیمه و تضمین صادرات با بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک ایران و یا اعطای مجوز بانک مرکزی به اگزیم بانک خصوصی می تواند نشانه هایی از تغییر مدل حمایت از صادرات در ایران باشد .

 

تعریف اگزیم بانک و تاریخچه ی آن

 

اگزیم بانک به عنوان بانکی تخصصی و البته دولتی ، وظیفه توسعه صادرات کشور خود و گسترش تعاملات و مبادلات بازرگانی را با دیگر کشور ها دنبال می کند . بانک های صادرات – واردات ( اگزیم بانک ) معمولا منابع لازم را برای واردکنندگان ، صادرکنندگان و سرمایه گذاران در بازارهای خارجی فراهم می کنند . این گونه بانک ها خدمات مختلفی مشتمل بر اعطای وام های مستقیم طولانی مدت به خریداران خارجی برای فروش عمده تجهیزات را عرضه می کنند . 

اهمیت توسعه صادرات توسط کشورها و دولت ها موجب شده که اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان موسسات مالی و تخصصی وابسته به دولت را برای این منظور تاسیس کنند . تجهيز منابع مالی به عنوان شاهرگ حياتی فعاليت های اقتصادی شناخته می شود . از اين رو صادرات يکی از فعاليتهای اقتصادی است که رشد آن طی يک قرن اخير وابسته به فعاليت های مالی بوده است .

بر اين اساس آژانس های صادراتی از دهه ۱۹۰۰ به عنوان ابزار تشويقی صادرات از طريق اعطای اعتبارات ارزان قيمت شروع به فعاليت نمودند.  سال ۱۹۳۴ ، دولت روزولت برای اولين بار بانک صادرات و واردات ايجاد نمود . فوريه سال ۱۹۳۴ ، روزولت اين بانک را به عنوان يک موسسه طراحی شده برای تامين مالی تجارت ايالات متحده با اتحاد جماهير شوروی تازه تاسيس نمود .

 ماه هاي بعد بانک صادرات و واردات ديگري ، برای تامين مالی تجارت با کوبا ، تاسيس شد . در سال ۱۹۳۵ ، دو بانک ترکيب شدند .بازسازی اقتصادهای تخريب شده ، نيروی محرك بيشتری در دوران پس از جنگهای جهانی را برای صادرات و آژانس ها و موسسات اعتبارات صادراتی ايجاد نمود .

 

بيان و اهميت موضوع

 

توسعه صادرات از نظر علمی و عملی ، در همه کشورها مستلزم توسعه تجارت خارجی و روابط اقتصادی بين المللی است .

هدف توسعه‏ صادرات و روابط اقتصادی بين المللی کشورها : بهره گيری از اين روابط به منظور توسعه اقتصادي ، تحصيل رشد اقتصادی مداوم ، بالا بردن سطح‏ زندگی و رفاه مردم در شرايط اشتغال نزديک‏ به کامل و ثبات نسبی سطح قيمت‏ها و ارزش‏ پول ملی است .

بانک های تخصصی صادرات – واردات عمدتاً بانک های توسعه ای هستند كه به منظور اعطای تسهيلات جهت افزايش و بهبود تجارت خارجی كشور متبوع خود به وجود می آيند .

به طور كلی با مطالعه عملكرد اين بانک ها به خوبی می توان دريافت كه نقش بسيار موثر و فعالی در رونق و تسهيل تجارت خارجه و افزايش صادرات و توسعه اقتصادی ملی كشور خود داشته اند.

باید توجه داشت که روند صادرات صرفاً یک فرآیند یک سویه نیست ، بلکه یک چرخه بسته است که با واردات تکمیل می شود .

از این روست که در یک سیاست جامع توسعه صادرات ، تامین منابع مالی واردات در راستای حمایت از صادرات به عنوان یک فرآیند تکمیلی دیده می شود .

به همین دلیل است که اگزیم بانک ها به عنوان یک بانک تخصصی در خصوص صادرات – واردات به فعالیت می پردازند .

عليرغم اينكه اين بانكها با هدف توسعه و تشويق صادرات به وجود آمده اند ولی آنچه مسلم است ، هر كدام با ديگری يكسان نيستند ، به گونه ای كه وظايف ، برنامه ها ، اهداف و استراتژي های هر يک با ديگری متفاوت است .

در حقيقت اين بانك ها برای فوريت ها و اولويت های ملی به منظور تشويق صادرات و سرمايه گذاری ضروری به شمار مي روند .

با اين حال آنچه كه در بين همه اين بانك ها منحصر به فرد بوده و نقطه تمركزشان به شمار می آيد ، استفاده آنها از منابع دائمی تامين مالی ميان مدت و بلند مدت می باشد .

 

 

در اینجا مروری به عملکرد اگزیم بانک های ایران و سایر کشورها می پردازیم

 

اگزیم بانک ایران :

بانک توسعه صادرات ایران : این بانک 23 ساله که سرمایه کنونی اش به حدود 1.7 میلیارد دلار می رسد ، فعالیت خود را با سرمایه 50 میلیارد ریال آغازکرده است و درسال 1391 طبق قوانین و تبصره های موجود مقرر بود که سرمایه خود را به 3.5 میلیارد دلار افزایش دهد که این امر محقق نشد .

بنابر آمارهای رسمی سهم بانک توسعه صادرات از مانده تسهیلات اعطایی بانک ها به بخش صادرات به 47.4 درصدمی رسد و 80 درصد ازصادرکنندگان نمونه مشتری بانک به شمار می روند. هرچند که این بانک در طبقه بندی شورای پول و اعتبار در گروه بانک های تخصصی قرار می گیرد ، اما مسئولیت آن به عنوان بانک دولتی و توسعه ای افزایش توانمندی صادراتی کشور به شمار می رود .

95 درصد فعالیت های این بانک اعتبارات اسنادی و 5 درصد ضمانت نامه برای پوشش ریسک های صادراتی است . آمارهای رسمی نشان می دهد که بیش از 70 درصد تسهیلات اعطایی این بانک به منظور سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و بیش از 15 درصد نیز مربوط به اعتبار خریدار و اعتبار فروشنده در خارج از کشور است .


اعطای وام با حداقل نرخ سود ، بازگشت طولانی مدت سرمایه در گردش برای واحد ها ، سرمایه محدود ، عدم جمع آوری سپرده های مردمی ، عدم جذب سپرده های ارزی به دلیل تحریم ها ، عدم استفاده از خطوط اعتباری سایر کشورها و … بخشی از مشکلات این بانک به شمار می رود .

بنابر آمارها این بانک برنامه اعطای تسهیلات خود را از 1.9 میلیارد دلار در سال گذشته به 2 میلیارد دلار در سال جاری ارتقا داده که رقم چشم گیری به شمار نمی رود . در این میان و در شرایط تحریم ها بسیاری از صادرکنندگان ، موفقيت اين بانک را مرهون افزايش سرمايه می دانند تا قدرت رقابت پذيری اين بانک را ميان رقبای خارجی بيشتر كند .

 

آدرس سایت اگزیم بانک ایران :

 

در ایران صندوق ضمانت صادرات نیز همکاری نزدیکی با بانک توسعه صادرات دارد. 

يكي از عواملي كه همواره موجبات نگراني صادركنندگان را فراهم مي آورد، وجود ريسك هاي سياسي و تجاري در روند صادرات آنها ميباشد، چرا كه تحقق هر يك از اين ريسك ها موجب عدم وصول وجه كالا و خدمات صادره از سوي آنها مي گردد. عدم وصول بموقع مطالبات از خريداران خارجي در اغلب اوقات صادركننده را در تنگناي مالي قرارداده و در نتيجه باعث ناتواني در ايفاي تعهدات مالي وي به اعتبار دهندگان داخلي و گاهي اوقات منجر به ورشكستگي كامل  مي گردد.

بمنظور تشويق صادركنندگان به توسعه فعاليت هاي صادراتي خود و كاهش نگراني آنها در اين زمينه و ارائه پوشش هاي لازم به آنها در مقابل ريسك هاي سياسي و تجاري، دولت ها اقدام به ايجاد شركت هاي بيمه اعتبار صادراتي مي نمايند. اين قبيل شركت هاي بيمه عمدتاً وابسته به دولت و متكي به حمايت هاي مالي آن بوده و اغلب ريسك هايي را پوشش مي دهند كه معمولاً از سوي شركت هاي بيمه تجاري قابل پوشش نيستند.

در اين راستا و بمنظور تامين امنيت مالي صادركنندگان ايراني و در نتيجه توسعه موثر صادرات غير نفتي كشور، صندوق ضمانت صادرات ايران بعنوان يكي از زيرمجموعه هاي وابسته به وزارت بازرگاني با شخصيت مالي و حقوقي مستقل تاسيس گرديد. اين صندوق به پشتوانه حمايت هاي مالي دولت، علاوه بر پوشش ريسك هاي سياسي و تجاري صادرات، با صدور انواع ضمانتنامه اعتباري، به تامين منابع مالي مورد نياز صادركنندگان نيز كمك مي نمايد.

 

برای مطالعه اطلاعات بیشتر در خصوص صندوق به مقاله معرفی صندوق ضمانت صادرات ایران مراجعه نمایید.

 

اگزیم بانک جمهوری چک :

این بانک نیز به منظور حمایت دولت از صادرات و در مالکیت مستقیم و غیر مستقیم دولت است .

سرمایه این بانک بالغ بر 4 میلیارد کرونا ( واحد پول این کشور ) است که دولت مالک 80 درصد این سهام است و وزارت صنعت و معدن و تجارت و وزارت امور خارجه و وزارت کشاورزی به عنوان سهام دار به شمار می رود و 20 درصد مابقی مربوط به بیمه تضمین صادرات است .

رشد سالانه در حجم قراردادها برای تامین مالی سرمایه گذاری های جمهوری چک در خارج از کشور ، چهار برابر شده است . سهم این دو نوع تامین مالی نسبت به کل تعهدات جدید نیز در سال 2010 بیش از 74 درصد بود .
این بانک توانایی کمک به صادرکنندگان این کشور برای ایجاد ساختار تامین مالی پروژه صادراتی را دارد .

 

آدرس وب سایت :

https://www.ceb.cz/en/

 

اگزیم بانک اندونزی :

اگزیم بانک اندونزی صادرات این کشور را در عرصه جهانی به فروش می رساند . این بانک برنامه دارد 15 تریلیون روپیه را به صورت منابع مالی ارزان و کم هزینه به صادرکنندگان اندونزایی اختصاص داد .

این بانک منابع مالی خود را به روش های گوناگون از جمله انتشار اوراق بهادار ، استقراض از دولت های خارجی ، نهادهای مالی چند جانبه ، بانک های داخلی و خارجی و دولت اندونزی تامین کند . اندونزی در سال 2010 بیست و هفتمین صادر کننده جهان بود .

اگزیم بانک مالزی :

اگزیم بانک مالزی با سرمایه 500 میلیون رینگت به ثبت رسید . در آخرین تغییرات ، سرمایه ثبت شده به سه میلیارد رینگت و سرمایه پرداخت شده به 730 میلیون رینگت رسیده است .

این بانک در مالکیت کامل دولت مالزی است . این بانک به منظور اعتبارات بلند مدت و میان مدت به سرمایه گذاران و صادرکنندگان مالزیایی و نیز به خریداران خارجی کالاهای مالزی اعطا می کند .

 

آدرس سایت اگزیم بانک مالزی :

 

اگزيم بانک هند :


این بانک کاملا دولتی فعالیت خود را در چارچوب ارائه کمک مالی به صادرکنندگان و واردکنندگان وفعالیت به صورت نهاد مالی اصلی جهت هماهنگ سازی نهادهای دخیل در تامین مالی صادرات و واردات کالاها و خدمات با تاکید بر ترویج تجارت بین الملل کشور که بر اساس اصول تجاری کسب و کار و با ملاحظه منافع عمومی تنظیم کرده است .

این بانک نقش به سزایی را در رشد اقتصادی هند و ادغام این کشور در اقتصاد جهانی دارد . صادرات نرم افزار ، ارائه ابزارهای مالی به منظورتامین مالی بخش بنگاه های کوچک ، مشارکت در طرح ارائه خدمات برون مرزی ، ارائه ایده ها و روش های جدید تامین مالی ، برنامه تامین مالی بازاریابی صادراتی با پشتیبانی بانک جهانی و تامین مالی فیلم های صادرات محور از جمله برخی نقش های این بانک است .


این بانک در حال حاضر بیش از90 خط اعتباری فعال به مبلغ 3.2 میلیارد دلار در 90 کشور جهان دارد .

 

آدرس سایت اگزیم بانک هند :

https://www.eximbankindia.in/

 

اگزیم بانک چین :

اگرچه این بانک رسما تحت مالکیت کامل دولت قرار دارد اما دولت رسما بدهی های آن را تضمین نمی کند و این وضعیت سبب فعالیت متفاوت این بانک شده است .

جالب است بدانید رتبه اعتباری این بانک مشابه رتبه اعتباری دولت چین است . هدف این بانک افزایش وام های اعطایی با رشد 20 درصد در سال است که در سال 2010 به حدود 40 میلیارد دلار می رسد . رتبه اعتباری اعطا شده به این بانک از سوی فیچ ای پلاس است .

 

آدرس سایت اگزیم بانک چین :

  http://english.eximbank.gov.cn/

 

اگزیم بانک تایلند :

این بانک دولتی بالغ بر6500 میلیون بات سرمایه دارد . هدف این اگزیم بانک سرمایه گذاری در جنوب شرق آسیا با هدف توسعه اقتصادی و ماموریت آن پشتیبانی و تشویق صادرکنندگان و سرمایه گذاران تایلندی در جهت توسعه ملی و تقویت همکاری بین نهادهای مالی است . کمک به گسترش فعالیت در بازارهای نوظهور توسط بنگاه های تایلندی ، ایجاد روابط کارگزاری و تائید اعتبارات اسنادی با شرکای تجاری ، حضور در پروژه های عمرانی کشور های همسایه و … بخشی از فعالیت های این بانک است .

 

آدرس سایت اگزیم بانک تایلند:

https://www.exim.go.th/en/

 

اگزیم بانک آمریکا :

این بانک قدیمی پس از تاسیس مبلغ یک میلیارد دلار سرمایه از سوی خزانه داری آمریکا و اجازه دریافت 6 میلیارد دلار وام از خزانه داری و دست یابی به خط اعتباری را نیز دریافت کرد .

این بانک « خود اتکا » برای سال مالی 2013 مبلغ 38 میلیون دلار برای برنامه های اعتباری و بیمه و 104 میلیون دلار برای هزینه های اداری و 4.4 میلیون دلار برای دفاتر بازرسی از مجلس نمایندگان درخواست کرده است .

در طی 5 سال منتهی به 2013 این بانک بالغ بر 3.4 میلیارد دلار سود داشته است . این بانک با بیش از 77 سال تجربه با کمک 460 میلیارد دلار از صادرت آمریکا به بازارهای در حال توسعه کمک می کند و 85 درصد معاملات این بانک به کسب و کارهای کوچک آمریکا سود رسانده است .

این بانک در سال 2012 اقدام به تائید 35.8 میلیارد دلار وام کرد و از صادرات 50 میلیارد دلار امریکا حمایت می کند و موجب اشتغال 255 هزار امریکایی شده است .

 

آدرس سایت اگزیم بانک آمریکا:

https://www.exim.gov/

 

تامین مالی بین المللی ( صادرات و واردات )

 

یکی از وظایف مهم اگزیم بانک ها در کشورهای مختلف تسهیل در امر صادرات و واردات در قالب استراتژیهای رشد و توسعه می‌باشد .

تامین مالی صادرات و واردات بعنوان مهمترین ابزار تسهیل در تجارت خارجی در کنار سایر خدمات بانکی از جمله گشایش و ابلاغ اعتبار اسنادی، صدور ضمانتنامه و …… مطرح می‌باشد .

تامین مالی بین المللی در دو قالب کلی تامین مالی صادرات قبل از حمل (Pre-Shipment Finance) و تامین مالی صادرات پس از حمل (Post-Shipment Finance) تقسیم شده است.

تا مین مالی قبل از حمل شامل اعطای تسهیلات در قالب تجهیز کارگاه، خرید مواد اولیه طرح های صادراتی و به طور کلی سرمایه در گردش می‌شود که در شعب و یا مدیریت امور اعتبارات بررسی و قابل اعطاء می‌باشد.

تا.مین مالی پس از حمل که در این مبحث مد نظر می‌باشد، با هدف فراهم نمودن امکان فروش مدت دار کالا و خدمات قابل اعطاء می‌باشد. خریدار/ کارفرمای (خارجی یا خارجی) تمایل دارد وجه کالا یا خدمات موضوع قرارداد را به­صورت مدت‌دار پرداخت نماید، در حالی که فروشنده / پیمانکار (ایرانی یا خارجی) خواستار دریافت وجه به­صورت نقدی می‌باشد.

در این خصوص بانک (ایرانی یا خارجی) در قالب واسطه مالی ایفای نقش می‌نماید و وجه قرارداد را به فروشنده / پیمانکار ایرانی یا خارجی     به ­صورت نقدی پرداخت و اصل مبلغ همراه با سود متعلقه را در سررسید(های) مقرر از گیرنده تسهیلات دریافت می‌نماید.

از منظر صادرات و واردات این نوع تامین مالی به دو بخش تامین مالی صادرات و تامین مالی واردات قابل تقسیم می‌باشد. تسهیلات تامین مالی صادرات با توجه به نقش بانک توسعه صادرات ایران به منظور حمایت از صادرات به خریداران/کارفرمایان خارجی کالاها و خدمات ایرانی در قالب تسهیلات اعتبار خریدار اعطاء می‌گردد و یا توسط فروشنده در اختیار خریدار قرار می‌گیرد (اعتبار فروشنده).

تسهیلات تامین مالی واردات به منظور حمایت از واردات مواد اولیه، ماشین آلات و تجهیزات، خدمات، و کالاهای اساسی از بانکهای خارجی دریافت و با عاملیت بانک توسعه صادرات در اختیار واردکندگان/کارفرمایان ایرانی قرار می‌گیرد.

 

بررسی نقش اگزیم بانک ایران در تنوع منابع ارزی و خروج از رکود

 

بعد از تلاش های دولت برای کنترل تورم و افزایش تولید ناخالص داخلی و کنترل التهاب های نرخ ارز ، دولت در نیمه اول سال جاری رفع موانع صادرات کشور را در برنامه کاری خود در بسته خروج غیرتورمی از رکود گنجانده است .

همزمان با کاهش بهای نفت خام در بازارهای جهانی نیاز به متنوع سازی منابع ارزی هم احساس می شود . رقم ۵۰ میلیارد دلار صادرات و واردات غیرنفتی در ۶ ماه نخست امسال و پیش بینی دولت برای رسیدن به رقم 100 میلیارد دلار تجارت خارجی تا پایان سال جاری حکایت از درک این نیاز و امید برای فراهم شدن زمینه های تحقق کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی است .

در میان ابزارهای مختلف دولت برای حمایت از صادرات ، بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک کشور بازوی دولت برای تقویت صادرات غیرنفتی کشور است . در کشورهایی که حمایت جدی از صادرات صورت می گیرد به ازای هر دلار صادرات بین 15 الی 20 سنت برای تامین مالی صادرات اختصاص داده می شود در حالیکه این رقم در کشور ما بسیار پایین تر است .

تامین منابع سرمایه ای برای بانک توسعه صادرات موجب می شود این بانک با تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و صادراتی در مقاطع مختلف زمانی به ایجاد و توسعه طرح های میان مدت و بلندمدت اهتمام ورزد و زمینه های رشد پایدار اقتصادی فراهم شود .

بنابر اهداف کلان برنامه پنج ساله این بانک سهم محصولات دانش بنیان و تعداد مشتریانی که با حمایت بانک صادرکننده می شوند باید به طور پیوسته افزایش یابد و شاخص اثربخشی تامین مالی صادرات توسط این بانک باید از میانگین رشد مطلوبی برخوردار باشد .

چون این بانک در مقایسه با سایر اعضای شبکه بانکی کشور به صورت تخصصی ماموریت تامین مالی و تسهیل صادرات کشور و گسترش مبادلات تجار ی بین المللی را بر عهده دارد و بانک هایی از این دست در سطح جهان با سرمایه دولت برای کسب درآمدهای ارزی و افزایش اشتغال در کشورهای متبوع خود تلاش می کنند .

بنابراین سرمایه بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک کشور باید متناسب با رشد صادرات کشور افزایش یابد و این امر از خواسته های جامعه صادرکنندگان و بخش خصوصی کشور است .

علاوه بر اقدامات کوتاه مدت برای تامین منابع بانک توسعه صادرات از محل منابع صندوق توسعه ملی تغییر نوع نگاه قانون گذار به بانک های توسعه ای در برنامه آتی توسعه کشور ضرورت دارد .

چون هدف اصلی تأسیس بانک های تجاری فعالیت بازرگانی و سودآوری است و هدف اصلی تأسیس بانک های توسعه ای که توسط بخش‌های دولتی و عمومی صورت می‌گیرد ، رشد و توسعه اقتصادی و نهایتاً افزایش رفاه اجتماعی از یکسو و پیگیری امور حاکمیتی در حوزه‌های تأمین مالی از سوی دیگر است .

در میان ابزارهای مختلف دولت برای حمایت از صادرات، بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک کشور بازوی دولت برای تقویت صادرات غیرنفتی کشور است. در کشورهایی که حمایت جدی از صادرات صورت می گیرد به ازای هر دلار صادرات بین 15 الی 20 سنت برای تامین مالی صادرات اختصاص داده می شود در حالیکه این رقم در کشور ما بسیار پایین تر است.

تامین منابع سرمایه ای برای بانک توسعه صادرات موجب می شود این بانک با تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و صادراتی در مقاطع مختلف زمانی به ایجاد و توسعه طرح های میان مدت و بلندمدت اهتمام ورزد و زمینه های رشد پایدار اقتصادی فراهم شود .

بنابر اهداف کلان برنامه پنج ساله این بانک سهم محصولات دانش بنیان و تعداد مشتریانی که با حمایت بانک ، صادرکننده می شوند باید به طور پیوسته افزایش یابد و شاخص اثربخشی تامین مالی صادرات توسط این بانک باید از میانگین رشد مطلوبی برخوردار باشد .

چون این بانک در مقایسه با سایر اعضای شبکه بانکی کشور به صورت تخصصی ماموریت تامین مالی و تسهیل صادرات کشور و گسترش مبادلات تجاری بین المللی را بر عهده دارد و بانک هایی از این دست در سطح جهان با سرمایه دولت برای کسب درآمدهای ارزی و افزایش اشتغال در کشورهای متبوع خود تلاش می کنند .

بنابراین سرمایه بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک کشور باید متناسب با رشد صادرات کشور افزایش یابد و این امر از خواسته های جامعه صادرکنندگان و بخش خصوصی کشور است .

 

توضیحی خلاصه در رابطه با بانک توسعه صادرات

 

بانک توسعه صادرات یک بانک تخصصی است که توان خود را در حوزه صادرات غیرنفتی متمرکز می کند . در ایران بانک توسعه صادرات نقش اگزیم بانک و اگزیم بانک برتر منطقه خاورمیانه را ایفا می کند ؛

بانک توسعه صادرات ایران شرکت خدمات مالی و بانکداری ایرانی است که در زمینه ارائه خدمات بانکداری خرد ، بانکداری شرکتی ، مدیریت سرمایه‌گذاری و کارگزاری بورس همچنین ارائه تسهیلات بازرگانی فعالیت می‌کند .

گرچه حوزه فعالیت و خدمات رسانی ایران در بخش واردات اندک است اما همان میزان تسهیلات دهی در حوزه واردات در راستای واردات مواد خام و اولیه برای تولید صادراتی است .

بانک توسعه صادرات انجام کلیه خدمات در رابطه با اعتبارات اسنادی صادراتی ، نقل و انتقالات ارزی داخلی و خارجی و نیز صدور انواع ضمانت نامه های ارزی را ارائه می دهد .

آیین نامه تامین مالی صادرات (کالا و خدمات) بانک توسعه صادرات :

به منظور توسعه صادرات جمهوری اسلامی ایران و افزایش توان رقابت صادرکنندگان کالا و خدمات قابل صدور ایرانی در سایر کشورها ، بانک ها می توانند با استفاده از منابع ارزی خود ، “حساب ذخیره ارزی ” ، تسهیلات دریافتی از سایر بانک ها و موسسات خارجی و سایر منابع ارزی نسبت به اعطای تسهیلات در چارچوب این آیین نامه به صورت انفرادی یا سندیکایی اقدام نمایند .

 

 

تسهیلات و خدمات بانک توسعه صادرات ایران :

علاوه بر خدمات بانکی ، ارائه تسهیلات مختلف به طور اخص تسهیلات صادراتی در عرصه بانکی از اهمیت به سزایی برخوردار است و یکی از مزیت های اساسی بانک توسعه صادرات به شمار می آید. این بانک به عنوان تنها اگزیم بانک کشور ، وظیفه تامین مالی بخش صادرات کشور را بر عهده دارد . در این راستا بانک توسعه صادرات تسهیلاتی را به صادرکنندگان داخلی اعطا می کند که انواع آن به همراه توضیحات در فایل زیر قرار گرفته است .

 

 

انواع قراردادهای تسهیلات بانک توسعه صادرات

 

۱- قرارداد قرض الحسنه

قرض الحسنه اعطای عقدی است که به موجب آن بانک ها می توانند به عنوان قرض دهنده ، مقدار معینی از مال خود را طبق ضوابط مشخص به افراد یا شرکت ها تملیک نمایند. مشروط براین که قرض گیرنده مثل و یا در صورت عدم امکان ، قیمت آن را به قرض دهنده مسترد نماید.بانک ها می توانند به منظور ایجاد تسهیلات لازم در امور تولیدی و خدماتی و یا در جهت رفع احتیاجات ضروری به اشخاص حقیقی و حقوقی قرض الحسنه پرداخت نمایند .

۲- قرارداد مشارکت مدنی :

عبارت است از درآمیختن سهم الشرکه نقدی یا جنسی بانک به نحوه مشاع برای انجام کار معینی در زمینه های تولیدی و بازرگانی و خدماتی به مدت محدود و به قصد انتفاع.

موضوع مشارکت مدنی ظرف یک سال باید خاتمه یابد و در مواردی که این قرارداد به امور تولیدی ـ صنعتی و مدنی و کشاورزی و احداث مسکن و ساختمان صورت می پذیرد . مدت قرارداد می تواند تا سه سال افزایش یابد.

۳- قرارداد مرابحه :

مرابحه معامله ای. است که فروشنده. قیمت تمام شده. کالا (قیمت خرید و هزینه مربوط ) را به. اطلاع مشتری .می رساند و .سپس تقاضای. مبلغ یا درصدی. به عنوان سود .می کند.

بیع مرابحه. می تواند. به صورت نقد یا نسیه. منعقد شود ، در صورتی. که نسیه باشد .به طور معمول نرخ .سود آن بیشتر. می شود .

۴- قرارداد مضاربه :

قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین ( مالک ) عهده دار تامین سرمایه ( نقدی ) می گردد .با قید اینکه طرف دیگر ( عامل ) با آن تجارت کرده و در سود حاصله شریک باشند .

وام مضاربه در چارچوب فعالیت های تجاری و بازرگانی داده می شود و منظور ازفعالیت های تجاری صادرات و بازرگانی داخلی می باشد . وام مضاربه به واردات تعلق نمی گیرد.

۵- قرارداد تسهیلات عقد جعاله :

عبارت است از التزام شخص به ادای مبلغ یا اجرت معلوم در مقابل عمل معین . طرفی که عملی را انجام می دهد ،

 عامل و شخصی که تعهد پرداخت اجرت را دارد جاعل و مبلغ پرداختی را جعل می گویند . بانک ها می توانند به منظور ایجاد تسهیلات در گسترش امور تولیدی و بازرگانی و خدماتی به عنوان عامل ، اقدام به جعاله نمایند . (برای تعمیرات گرفته می شود )

۶- قرارداد اجاره به شرط تملیک :

قرارداد اجاره ای است که در آن شرط شود مستاجر در پایان مدت اجاره در صورت عمل به شرایط مندرج در قرارداد عین مستاجر ( کالا و اموال موضوع اجاره ) را مالک گردد.

اجاره به شرط تملیک از تسهیلات میان مدت یا بلندمدت در امور خدماتی کشاورزی و صنعتی و معدنی و مسکن محسوب می شود .

نکته مهم این است که مدت آن نباید از طول عمر مفید اموال موضوع معامله تجاوز نماید . انجام ایم معاملات در موارد اموالی که طول عمر مفید آن کمتر از سال باشد برای بانک ها مجاز نیست .

۷- قرارداد استصناع :

استصناع یا قرارداد. سفارش .ساخت ، قراردادی. بین دو شخص. حقیقی یا حقوقی. مبنی بر تولید .کالای خاص. یا احداث طرح. ویژه است که در. آینده ساخته .و قیمت آن نیز در زمان یا .زمان های توافق. شده به صورت. نقد یا اقساط. پرداخت شود .

استصناع به دو روش مستقیم و غیرمستقیم یا موازی قابل انعقاد است. در صورتی که فرد قرارداد را با شخصیت حقیقی یا حقوقی برای ساخت مثلا کارخانه یا آپارتمانی منعقد سازد و خود او عملیات ساخت را انجام دهد ، استصناع مستقیم شکل می گیرد .

ولی اگر این شخص حقیقی یا حقوقی برای ساخت با فرد حقیقی یا حقوقی دیگر قرارداد امضا نماید ، در این صورت استصناع غیرمستقیم یا موازی شکل می گیرد .

۸- قرارداد خرید دین :

در اصطلاح. آیین نامه موقت. تنظیم اسناد و. اوراق تجاری به تنزیل. آن دسته از .اسناد و اوراق. تجاری که .مفاد آن حاکی از. بدهی ناشی. از معاملات. تجاری باشد ، خرید دین گفته. می شود .

بانک ها می توانند. از این قرارداد به .منظور اجرای تسهیلات. کوتاه مدت جهت .تامین نیازهای .بنگاه های. تولیدی ، بازرگانی و. خدماتی که. سررسید آن ها .از یک سال تجاوز نکند استفاده می نمایند .

۹- قرارداد سلف :

پیش خرید نقدی محصولات تولیدی به قیمت معین . بانک ها می توانند جهت تامین سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی اعم از صنعتی ، معدنی و کشاورزی اقدام به پیش خرید محصولات تولیدی آن ها نماید . سلف در مورد کالایی است که نیاز پول متقاضی الزاما برای تولید همان کالا به وجود آمده باشد .

۱۰- قرارداد فروش اقساطی مواد اولیه و لوازم یدکی :

منظور. از فروش. اقساطی. مواد اولیه، لوازم .یدکی و ابزار کار. عبارت است از خرید. کالاهای مورد. نیاز واحدهای.تولیدی و خدماتی. بنا به تقاضای. کتبی آنان، توسط. بانک و سپس .فروش نسیه. آنها به منظور .تأمین قسمتی از .سرمایه در گردش. مورد نیاز این گونه .واحدها به ترتیبی. که بهای آن .دفعتاً واحده و یا به. اقساط مساوی.و یا نامساوی. و در سررسیدهای. معین دریافت گردد .

شرایط خریدار :

داشتن صلاحیت فنی و تخصصی و توانایی لازم برای انجام معامله موضوع معامله با نوع فعالیت شرکت (شخص حقوقی) مندرج در اساسنامه یا شرکتنامه باید تناسب داشته باشد. شخص حقیقی باید دارای اهلیتهای لازم باشد. داشتن حسابجاری با کارکرد مناسب

۱۱- قرارداد فروش اقساطی  وسایل تولید ماشین آلات و حمل و نقل :

واگذاری عین به بهای معلوم به غیر . به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای مذکور به اقساط مساوی یا نامساوی در سررسیدهای معین دریافت می گردد .

فروش اقساطی تنها به صورت ابزار کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت جهت رفع نیازهای سرمایه ای واحدهای تولیدی و خدماتی و همچنین ابزاری جهت رفع نیاز متقاضیان مسکن کاربرد دارند .

به طور کلی فروش اقساطی در قالب سرمایه و واحدهای تولیدی به صورت خرید ماشین آلات و ابزارهای تولیدی یا مواد اولیه و همچنین در بخش مسکن مورد استفاده قرار می گیرد .

 

کلیپی با موضوع دادن  اعتبار به خریدار که توسط بانک توسعه صادرات به صادرکننده ایرانی داده می شود :

 

 

گام هایی برای کسب جایگاه اگزیم بانک برتر منطقه

 

چشم انداز 10 ساله بانک توسعه صادرات ایران ، با توجه به لزوم کسب جایگاه اول اقتصادی ، علمی و فناوری در سطح منطقه‌ آسیای جنوب غربی با تأکید بر تولید علم ، رشد اقتصادی ، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و اشتغال در افق چشم انداز 1404 ، اخذ جایگاه اگزیم بانک برتر منطقه و تداعی کننده نهاد فعال در زمینه توسعه صادرات غیرنفتی ” برای آحاد جامعه صادراتی و اقتصادی تعیین شده است .
مبانی و اصول تهیه برنامه پنج ساله براساس اسنادی چون چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران ، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و اساسنامه بانک توسعه صادرات بوده و رفع چالش های پیش روی این بانک در آن لحاظ گردیده است .

چالش هایی چون کاهش مداوم سرمایه ، فقدان امکان جذب سپرده های مردمی ، قوانین نظارتی کند کننده فعالیت های بانکی در شرایط خاص تحریم و عدم تفکیک مقررات حاکم بر بانک های تجاری از بانک های توسعه ای پیش روی بانک توسعه صادرات قراردارد که در برنامه پنج ساله این بانک برای برطرف کردن این چالش ها برنامه ریزی های لازم انجام شده است .

همانطور. که رسالت تاریخی ب.انک توسعه. صادرات مبنی بر .کمک به صادرات .غیرنفتی و .گسترش.مبادلات .تجاری . اقتصادی با سایر .کشورها ایجاب .می کند ، این بانک تنها. با داشتن 40 شعبه در .سراسر کشور همواره .سرمایه رو به. کاهش خود را در. اختیار فعالان. صادراتی. قرار داده است .

این درحالی است که عدم افزایش سرمایه بانک از یک سو و افزایش تورم و نرخ ارز در سال های گذشته از سوی دیگر مشکلات و هزینه های تولید کنندگان و صادرکنندگان را بیشتر کرده است و منابع فعلی موجود در بانک توسعه صادرات نمی تواند پاسخگوی درخواست های آنها باشد .

از این رو دو راهبرد تحقق چشم انداز 10 ساله و اهداف کلان برنامه پنج ساله این بانک ، یکی افزایش بهره‌وری توسعه ای منابع مالی و دیگری تمرکز و تعهد به حمایت از رشد و توسعه صادرات غیرنفتی کشور تعیین گردیده است .

بانک توسعه صادرات در تعیین اهداف استراتژیک پنج ساله اش در شاخص تامین مالی صادرات ، در نظر دارد 4.3 سنت تسهیلات اعطایی خود را به ازای هر دلار از صادرات غیر نفتی ، به 5 سنت ارتقا بخشد .

در شاخص تعداد مشتریانی که با حمایت بانک صادر کننده شده و در دو سال گذشته صادرات داشته اند ، در هدف تعیین شده برای سال 97، تعداد 200 مشتری منظور گردیده است .

در سال 93 شاخص بازدهی یا همان درآمد به هزینه که در سال 2.1 است که سیاست گزاران بانک توسعه صادرات در هدف پیش بینی شده برای سال 97 ، عدد 2.6 را تعیین کرده اند .

 

سخن آخر :

در پایان. ذکر این نکته .ضروری است که. شايد هيچ .زمانی مانند .اكنون ضرورت .نياز به حمايت. از افزایش .سرمایه بانک ها .خصوصا اگزيم. بانك ايران ملموس. نبوده است ولی تحريم. نفت موجب. كاهش درآمدهای. ارزی كشورمان. شده است و تجربه .اگزيم بانك های.جهان نشان می دهد.راه مطمئن و. كسب درامدهای.ارزی ، تامين سرمايه اين.بانک تخصصی. و توسعه ای .كشور است كه بتواند.به عنوان بازوی. مالی صادركنندگان. ايرانی در كشورهای. ديگر حضور يابند .

در صورت نیاز می توانید از طریق لینک های زیر با بانک های توسعه صادرات تهران و سایر شهرستان ها ارتباط برقرار کنید :

اطلاعات تماس با بانک توسعه صادرات :

آدرس : تهران – میدان آرژانتین خیابان احمد قصیر (بخارست) خیابان پانزدهم ، برج توسعه

کد پستی : 1513835711

صندوق پستی : 596-15875

تلفن : 88702140 و 81920
باشگاه مشتریان بانک 88709022 ( ۱۰ خط ویژه )
طرح تکریم ارباب رجوع و اخذ انتقادها، پیشنهادها و شکایات:
شماره پست صوتی گویا 88700913
شماره تماس مستقیم 88702311

فکس : ۸۸۷۰۲۸۴۸

پیامک : ۳۰۰۰۶۱۵۲

 

آدرس دیگر شعبات بانک توسعه صارات :

تهران :

۱- شعبه آرژانتین 

۲- شعبه بلوار کشاورز

۳- شعبه تجریش

۴- شعبه مرکزی

۵- شعبه میرداماد

آدرس اینستاگرام و سایت آپارات بانک توسعه صادرات :

آپارات : https://www.aparat.com/exim_bank

اینستاگرام : exim_bank

 

سایت آیکسپورت

 

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها