انواع اعتبارات از نظر تعهد
انواع اعتبارات از نظر تعهد : انواع اعتبارات اسنادی از نقطه نظر تعهد بانک گشایش کننده اعتبار , ممکن است به دو صورت باشد.
- اعتبار اسنادی برگشت پذیر
- اعتبار اسنادی برگشت ناپذیر
الف : اعتبار اسنادی برگشت پذیر REVOCABLE LETTER OF CREDIT
در این نوع اعتبارات بانک باز کننده اعتبار می تواند به طور یک جانبه اعتبار را باطل نموده و یا در شرایط آن تغییری بدهد.
این کار در صورتی مورد قبول و پذیرفته خواهد بود که ابطال اعتبار یا تغییر در شرایط آن قبل از معامله قبول , و یا پرداخت اسناد توسط بانک مامور به این کار , انجام شده باشد.
بانک باز کننده اعتبار ممکن است بنا به درخواست خریدار و یا بعلت اینکه خریدار قادر به پرداخت وجه آن نیست و یا قیمت کالا در بازار محلی بخاطر عرضه بیش از اندازه آن تنزل نموده و ممکن است ضرر و زیان به او برسد , اعتبار را ابطال و یا اصلاح نماید.
ب : اعتبار اسنادی برگشت ناپذیر یا غیر قابل برگشت IRREVOCABLE L/C
در این نوع اعتبار بدون توافق طرفین اعتبار ( خریدار و فروشنده ) نمی توان آن را باطل و یا اصلاح نمود و لذا اعتبار غیر قابل برگشت تعهدی است غیر قابل فسخ بر عهده بانک گشایش کننده اعتبار مشروط بر آنکه اسناد معین شده در اعتبار به بانک مشخص شده یا بانک گشایش کننده طبق شرایط ارائه شوند.
همان طور که از تفاوت بین اعتبار قابل برگشت و غیر قابل برگشت مشخص است اعتبار قابل برگشت بیشتر به نفع خریدار بوده و منافع فروشنده را تا حد کمتری تامین می سازد زیرا در هر لحظه قبل از معامله اسناد، خریدار و یا بانک گشایش کننده اعتبار این اختیار را دارند که اعتبار را باطل و یا در شرایط آن تغییری بدهند.
نکته
در یک اعتبار باید به روشنی ذکر شده باشد که برگشت پذیر یا برگشت ناپذیر است. در صورت عدم صراحت و اشاره به چنین موضوعی, اعتبار برگشت پذیر تلقی خواهد گردید.
در مورد هر دو اعتبار قابل برگشت و غیر قابل برگشت بانک ابلاغ کننده در صورت عدم پرداخت و کوتاهی بانک گشایش کننده، تعهدی به تامین مالی آن نخواهد داشت.
بدین دلیل است که هنگام ابلاغ این گونه اعتبارات , بانک ابلاغ کننده اعتبار عبارتی شبیه WITHOUT ANY ENGAGEMENT ON OUR PART ( یعنی بدون هیچگونه مسئولیتی از طرف ما ) را به کار می برد.
در صورتی که بانک ابلاغ کننده اعتبار از طرف بانک گشایش کننده مجاز به پرداخت وجه اسناد شده باشد, این کار را در صورتی انجام خواهد داد که در سررسید اسناد , وجه آن به یکی از طرق زیر در اختیار او قرار داده شود
- بانک گشایش کننده اعتبار او را مجاز کرده باشد که پس از معامله اسناد وجه آن را از حساب بانک گشایش کننده اعتبار نزد خودش برداشت نموده و حسابش را بدهکار نماید.
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- بانک گشایش کننده اعتبار بانک معامله کننده را مجاز کرده باشد که اسناد را معامله و وجه آن را از بانک ثالثی دریافت دارد یعنی وجه اسناد را از بانک ثالثی که به عنوان بانک پوشش دهنده اعتبار REIMBURSING BANK اعلام شده است دریافت دارد و از این طریق پوشش مالی برای خود تأمین کند.
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- دو بانک توافق نموده باشند که پس از معامله اسناد توسط بانک معامله کننده , بانک گشایش کننده به محض درخواست بانک معامله کننده اسناد, از طریق بانک دیگری وجه اسناد را پرداخت نماید.
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- بانک معامله کننده اسناد خود نزد بانک گشایش کننده اعتبار دارای حساب باشد و پس از معامله اسناد, درخواست نماید بر اساس توافق اولیه , حساب او را نزد بانک گشایش کننده بستانکار کند .
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- دو بانک نزد یکدیگر حسابهای تهاتری یا دو جانبه و یا نزد بانک های مرکزی یکدیگر حساب تهاتری داشته باشند و بدین ترتیب بانک معامله کننده و پرداخت کننده پس از پرداخت، حساب تهاتری بانک گشایش کننده اعتبار را نزد خود بدهکار و یا بانک گشایش کننده, حساب بانک معامله کننده را بستانکار نماید.
نکته
باید توجه داشت که در هر صورت چون در اعتبار غیر قابل برگشت و قابل برگشت، بانک ابلاغ کننده و معامله کننده اسناد تعهدی در مورد اعتبار ندارد لذا چنانچه احساس نماید که به علل مختلف در صورت پرداخت وجه اسناد نمی تواند وجه آن را بدست آورد.
بانک مذکور می تواند از پرداخت خودداری ورزد هر چند که اسناد کاملاً مطابق با شرایط اعتبار ارائه شده باشد.
ج : اعتبار اسنادی تائید شده CONFIRMED LETTER OF CREDIT
اعتبار اسنادی است که بانک دیگری علاوه بر بانک گشایش کننده اعتبار پرداخت وجه اعتبار را در صورتی که اسناد مورد لزوم طبق شرایط اعتبار ارائه شده باشد تعهد می نماید. بانک تائید کننده اعتبار می تواند همان بانک ابلاغ کننده و یا بانک دیگری باشد.
لزوم و یا نیاز به اعتبار تائید شده در مواردی پیش می آید که فروشنده کالا حداقل به یکی از علل زیر از دریافت وجه اعتبار مطمئن نباشد
۱- بنیه مالی
میزان و قالیت اعتماد به بانک گشایش کننده اعتبار مورد تردید باشد
۲- وضعیت اقتصادی کشور خریدار
در صورتی که کشور خریدار در وضعیت اقتصادی نامطلوبی باشد به طوری که احساس شود که دارای درآمد ارزی کافی برای ایفاء تعهدات ارزی نیست و یا آن که دارای وام های عقب افتاده زیاد در بازارهای بین المللی باشد.
بدین لحاظ اعتبار بین المللی آن کاهش پیدا کرده باشد ممکن است فروشنده برای پوشش ریسک خود درخواست اعتبار تائید شده نماید.
۳- وضعیت سیاسی کشور خریدار
اگر در کشور خریدار دارای وضعیت سیاسی باثباتی نباشد به طوری که انتظار آن برود که تغییرات در سطح سیاسی در آن کشور رخ دهد این موضوع می تواند فروشنده را ترغیب به درخواست اعتبار تائید شده نماید.
بانک تائید کننده اعتبار معمولاً بنا به تقاضای بانک گشایش کننده اعتبار نسبت به تائید اعتبار اقدام می کند و این تقاضا نیز به نوبه خود بر اساس تقاضای خریدار خواهد بود که با توافق قبلی با فروشنده در این مورد انجام می گیرد .
به بیان دیگر خریدار چون می بیند فروشنده برای فروش کالای خود درخواست اعتبار تائید شده دارد و در صورت گشایش اعتبار تائید نشده با ارسال کالای خود موافقت نخواهد نمود بدین علت درخواست تائید اعتبار را می نماید.
البته اگر خریدار بتواند فروشنده را متقاعد به قبول اعتبار تائید نشده بنماید از نظر هزینه و هم از نظر وجه اعتباری بانک باز کننده اعتبار بهتر, خواهد بود.
بانک تائید کننده به چهار صورت ممکن است اعتبار را تائید نماید
- در صورتی که بانک تائید کننده به اوضاع مالی بانک گشایش کننده و همچنین وضعیت سیاسی و اقتصادی کشوری که بانک گشایش کننده اعتبار در آن قرارداد اعتماد داشته باشد.
ممکن است فقط بر اساس درخواست بانک مزبور اقدام به تائید اعتبار نموده و بدین صورت در مقابل تضمینی که نموده است تنها متکی بر تعهد متقابل بانک گشایش کننده اعتبار خواهد بود.
ضمناً بر اساس این تائید, کارمزد تائید مربوطه را طبق توافق دریافت خواهد نمود.
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- در حالتی که بانک تائید کننده اعتبار اعتمادی به توانائی بانک گشایش کننده در مورد انجام تعهداتش نداشته و یا نسبت به وضعیت اقتصادی سیاسی کشور و مطمئن نباشد.
از بانک گشایش کننده خواهد خواست که معادل مبلغ اعتبار گشایش شده را جهت تائید اعتبار در حساب مخصوصی نزد او واریز نماید که اصطلاحاً به آن حساب CASH COVER , L/C COVER ACCOUNT می گویند.
در چنین حالتی بانک های تائید کننده اکثراً علاوه بر پوشش ریسک خود سود زیادی نیز از این نوع حساب ها می برند زیرا وجهی را برای مدتی نسبتاً طولانی که حداکثر تا سررسید اعتبار می باشد در اختیار دارند و بهره ای کمتر از آنچه در بازار از به کار انداختن آن نصیبشان می شود با بانک گشایش کننده پرداخت می کنند.
لذا هنگامی که گشایش یک اعتبار تائید شده ضروری باشد, بانک گشایش کننده با آگاهی و دانش کافی از وضع بازار باید حداکثر بازدهی ممکن از وجه سپرده را , از بانک تائید کننده طلب نماید.
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- در بعضی از مواقع فروشنده کالا ( ذینفع اعتبار ) ممکن است اعتماد کافی به وضع سیاسی و یا اقتصادی کشور بانک گشایش کننده اعتبار نداشته باشد. از طرفی بانک گشایش کننده اعتبار نیز موافق با گشایش اعتبار تائید شده نباشد و درخواست تائید اعتبار را از بانک ابلاغ کننده ننمایند.
در چنین حالتی بانک ابلاغ کننده اعتبار در صورتی که با توجه به عملکرد بانک گشایش کننده اعتبار و تحلیل خود از وضعیت اقتصادی کشور او ریسک آن کشور را در حد معقولی بداند ممکن است خود راساً بنا به تقاضای ذینفع اعتبار اقدام به تائید اعتبار نماید که این نوع تائید مسکوت می نماند .
در این حالت چون بانک تائید کننده اعتبار بنا به درخواست بانک گشایش کننده اعتبار اقدام به تائید ننموده بلکه صرفاً بر مبنای درخواست ذینفع چنین اقدامی نموده است ریسک زیادتری را بر عهده می گیرد.
چرا که از نظر حقوقی بانک گشایش کننده در برابر او ( بانک ابلاغ کننده ) مسئولیتی ندارد بلکه در مقابل ذینفع مسئول است لذا در چنین مواردی بانک هایی که اقدام به تائید مسکوت می کنند کارمزد زیادتری را مطالبه می نمایند.
[padding right=”10%” left=”10%”][/padding]
- نوع دیگری از تائید اعتبار بدین صورت است که بانک گشایش کننده وجوه خود را نزد بانک ثالثی سپرده گذاری نموده و هنگامی که اعتباری نیاز به تائید و به بانک معامله کننده ( پرداخت کننده ) مراتب را اعلام نماید.
در این صورت بانک تائید کننده و پرداخت کننده دو بانک مختلف خواهند بود و بانک تائید کننده نقش بانک پوششی را نیز به عهده خواهد داشت.
درباره بانک مرکزی بیشتر بدانیم :
برای مشاهده آخرین اخبار مقررات صادرات و واردات بانک مرکزی به لینک زیر مراجعه نمایید :
مقالات مرتبط با انواع اعتبارات از نظر تعهد
