هر آنچه که یک خریدار خارجی در خصوص خشکبار ایران ممکن است بداند

هر آنچه که یک خریدار خارجی در خصوص خشکبار ایران ممکن است بداند

یکی از قدیمی‌ترین روش‌های نگهداری مواد غذایی، استفاده از فرآیند خشک کردن است. به کمک این فرآیند، علاوه بر ممانعت از فساد مواد غذایی، وزن و حجم محصول نیز کاهش یافته و باعث سهولت در بسته‌بندی، حمل و نقل و انبارداری آن می‌گردد.

ایران در حال حاضر یکی از بزرگترین تولیدکننده محصولات خشکبار در جهان است و با استفاده از توان تولیدی خود توانسته است در زمینه ی صادرات خشکبار به خارج از کشور مانند صادرات پسته و صادرات خرما ، رقیبی بزرگ برای سایر کشورهای تولید کننده است. از میان خشکبار صادر شده از ایران، بخش عمده ای از صادرات خشکبار به اروپا بوده است.

به صورت کلی خشکبار در دو دسته قرار می گیرد :

حجم تولیدات خشکبار ایران

در ایران سالانه حدود :

• دویست هزار تن پسته
• صد و شصت هزار تن كشمش
• صد و پنجاه هزار تن مغز گردو
• یك میلیون و دویست هزار تن خرما
• سی و پنج تن انجیر
• پنجاه هزار تن بادام درختی
• دویست و هفتاد تن زعفران تولید می شود.

در حال حاضر بیش از 2 میلیارد دلار خشكبار از ایران به كشورهای مختلف صادر شده است. انواع خشكبار ایران به بیش از 50 كشور جهان صادر می شود كه برخی از این كشورها عبارتند از آلمان، فرانسه، انگلستان، ایتالیا، اسپانیا، سوئد، نروژ، پرتغال، آمریكا، كشورهای حوزه خلیج فارس از جمله قطر، امارات متحده عربی، عربستان، كویت، كشورهای آسیائی چین، كره جنوبی، ژاپن، استرالیا، روسیه و غیره.

انواع خشکبار تولیدی در ایران

شرایط و تنوع اقلیمی ایران به گونه ای است كه محصولات متنوع كشاورزی با كیفیت مناسب تولید و به لحاظ پیشینه سنتی، برخی از این اقلام همانند خرما، كشمش، انجیر، پسته، گردو، بادام و فندق به صورت خشكبار مصرف گسترده ای در بازار داخل و خارج، ایجاد كرده است.صنعت خشكبار ایران به دلیل دارا بودن كالاهای مانند :

• پسته ( رتبه 2 تولید جهان )
• خرما ( رتبه 2 تولید جهان )
• بادام ( چهارمین تولیدكننده جهان )
• گردو ( سومین تولیدكننده جهان )
• كشمش ( چهارمین تولیدكننده جهان )
• فندق ( پنجمین تولیدكننده جهان )
• انواع برگه ها
• انواع آلوها
• انجیر خشک
• توت خشک
• میوه خشک
• عناب
• زرشک و…  در بازار های جهانی شناخته شده است.

پسته ( Pistachio )

یکی از پر فروش ترین محصولات خشکبار ایران پسته است. پسته تولید شده در ایران انواع مختلفی دارد و تقسیم بندی مختلفی برای آن وجود دارد. اما در حالت کلی پسته را می توان به دسته فندقی مانند پسته کله قوچی و پسته اوحدی و دسته بادامی مانند پسته اکبری و احمد آقایی تقسیم کرد.

رفسنجان یکی از مهم ترین شهرهای پسته خیز ایران است که سالانه در حدود 40 هزار تن محصول از آن برداشت می شود. با توجه به این که شرایط اقلیمی رفسنجان برای کاشت پسته بسیار مناسب است، پسته رفسنجان بسیار مرغوب است.

از دیگر شهرهایی که در تولید پسته نقش مهمی دارند می توان به دامغان، نی ریز، مروست، انار، بابک و نائین اشاره کرد. نکته قابل توجه با پسته این است که تقریبا ۸۰ درصد پسته ایران به خارج از کشور صادر می شود و تنها ۲۰ درصد از محصول نهایی به مصرف داخل کشور می رسد.

انجیر خشک ( Dried fig )

انجیر خشک از دیگر محصولات خشکبار ایران است که از خواص بسیار زیادی برخوردار است و به مراتب خواص آن از انجیر تازه بیشتر و با ارزش تر است. شهر استهبان، پایتخت انجیر ایران است که دارای بزرگترین انجیرستان طبیعی دنیا است.

انجیرهای استهبان ریز و برای خشک کردن مناسب هستند. گلوگاه یکی دیگر از شهرهایی است که دارای اقلیم مناسب برای رشد انجیر است. انجیرهای گلوگاه از نظر اندازه بسیار درشت هستند و تقریبا نژاد متفاوتی دارند.

در حالت کلی انجیر خشک به چند دسته تقسیم می شوند :

• انجیر خشک گرید 101 (AAA) : گران قیمت ترین نوع انجیر خشک است که شامل دانه هایی با رنگ روشن (سفید و زرد) و سایز نسبتا درشت (بزرگتر از 24 میلیمتر) می باشد و دانه های انجیر خشک در این نوع تماما باز و بدون دانه های ریز و تیره رنگ است.

• انجیر خشک گرید101 (AA) : انجیر خشک گرید101 (AA) شامل دانه هایی به رنگ روشن (سفید و زرد) و سایز درشت میانگین 22 میلیمتر می باشد. در این نوع، دانه های انجیر خشک حداکثر 90% دهن باز و دارای حداکثر 4% دانه های تیره رنگ می باشد.

• انجیر خشک گرید 101 (A) : انجیر خشک گرید 101 (A) شامل دانه هایی به رنگ روشن (سفید و زرد) و سایز بین 14 تا 22 میلیمتر می باشد. در این نوع، دانه های انجیر خشک حداقل 25% دهن باز و دارای حداکثر 15% دانه های تیره رنگ می باشد.

• انجیر خشک گرید (AA) : انجیر خشک گرید (AA) شامل دانه هایی به رنگ روشن(سفید و زرد) و سایز میانگین 20 میلیمتر می باشد. در این نوع، دانه های انجیر خشک حداقل 45% دهن باز و دارای حداکثر 4% دانه های تیره رنگ می باشد.

• انجیر خشک گرید (A) : انجیر خشک گرید (A) شامل دانه هایی به رنگ زرد و قهوه ای و سایز میانگین 20 میلیمتر می باشد. در این نوع، دانه های انجیر خشک بیشتر دانه ها با دهان بسته و حداقل 25% دهن باز می باشد.

• انجیر خشک گرید (B) : انجیر خشک گرید (B) شامل دانه هایی به رنگ قهوه ای و خاکستری با سایز  میانگین 14 میلیمتر می باشد. در این نوع، دانه های انجیر خشک بیشتر دانه ها با دهان بسته و حداقل 3% دهن باز می باشد.

توت خشک ( White mulberry )

کشور ما از بزرگ‌ترین تولید کننده این محصول در سراسر جهان است. تایلند بیشترین میزان صادرات توت خشک در جهان را در بازار جهانی انجام می دهد. چین، اسپانیا، آلمان و آمریکا به ترتیب در رتبه های بعدی صادرات این میوه قرار دارند. کشورهای واردکننده توت خشک، چین اولین رتبه در بازار جهانی را دارد و آمریکا، ویتنام، آلمان و انگلیس در رتبه های بعدی قرار دارند.

کشورهای چین، هنگ کنگ چین، امارات، ایتالیا، عمان، کویت، ویتنام، هند، فرانسه و تایلند ظرفیت باقیمانده ی زیادی برای صادرات توت خشک می باشند.

اما کشورهای عراق، آلمان، پاکستان، آذربایجان، افغانستان، روسیه ( صادرات به روسیه )، ترکیه، انگلیس و آمریکا دارای بازار اشباع شده برای صادرات توت خشک هستند و صادرات به این کشورها سودآوری خوبی ندارد.

توت خشک رسمی بهترین نوع توت خشک در ایران است و بهترین مقصدهای صادرات توت خشک از ایران با توجه به میزان پتانسیل صادراتی و آسان بودن روابط تجاری دو کشور را کشورهای چین، امارات، ایتالیا و عمان دارا هستند.

انواع توت خشک صادراتی شامل موارد زیر می باشد :

• توت خشک رسمی
• توت خشک بخارایی
• توت خشک یزد
• توت خشک بیرجندی
• توت خشک کردی

کشمش ( Raisins )

کشمش ایرانی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و رقیب پرتوانی برای دیگر کشورهای بزرگ تولیدکننده کشمش همچون ترکیه و آمریکا به شمار می رود که با توجه بیشتر به بحث بازاریابی بین الملل می توان با قدرت بیشتری در این بازار حضور یافت.

انگور خشک که نام دیگر این محصول به حساب می آید و طرفداران زیادی در کشور های دیگر دارد، باعث شده تا بیشتر از انگور در صادرات موفق باشد و می توان گفت بر طبق آمار صادرات کشمش ایران به 80 کشور دنیا بوده است.

صادرات کشمش به عراق و صادرات کشمش به عمان و امارات بسیار پر رونق می باشد. یکی از مهم ترین و بزرگترین تولید کنندگان انگور و کشمش در ایران شهر ملایر است. انواع انگور در این شهر تولید می گردد که بهترین نوع آن انگور بی دانه سفید است. صادرات کشمش ملایر رونق بسیاری دارد و به کشورهای زیادی صادر می شود، تولیدکنندگان این شهر از برترین صادرکنندگان‌ این محصول می باشند.

انواع کشمش عبارتند از :

• کشمش سبز قلمی
• کشمش زرد
• کشمش تیفی
• کشمش آفتابی
• کشمش مویز

شهرهای تولیدکننده کشمش

در بخش زیر، برخی از شهرهای تولیدکننده کشمش ذکر شده است.

• کاشمر
• ملایر
• ملکان
• بناب
• مراغه
• تاکستان
• زنجان
• قوچان

گردو ( Walnut )

ایران جزء ۳ کشور بزرگ تولیدکننده ی گردو در جهان است. شهرستان‌های تویسرکان همدان و بافت در استان کرمان بیشترین سطح زیر کشت گردو را در ایران دارا هستند. گردوی ایران به لحاظ طعم، روغن دهی و مزه جزو بهترین گردوی دنیا است.

گردو ایران به ۳۰ کشور جهان صادر می شود که مهمترین آنها کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه و همچنین انگلستان، آلمان است.

با توجه به خاصیت بسیار زیاد گردو و قیمت نسبتا بالای آن، به گردو لقب طلای سبز را داده اند.

گردو یکی از محصولات خشکبار ایران است که دارای مرغوبیت بسیار مطلوب است. گردو خشک شده به دو صورت با پوست و بدون پوست (مغز گردو) در بازار موجود است.

مناطق تولیدکننده گردو عبارتند از :

• همدان
• خراسان رضوی
• کرمانشاه
• لرستان
• کهگیلویه و بویر احمد
• چهار محال و بختیاری
• آذربایجان غربی
• آذربایجان شرقی
• مرکزی
• کرمان
• فارس
• کردستان

خرما ( Date )

خرما از دیگر محصولات خشکبار ایران است. کرمان بیشترین میزان تولید خرما را به خود اختصاص داده است و بعد از کرمان، سیستان و بلوچستان رتبه دوم در تولید خرما را دارا می باشد. خرماها انواع بسیار متنوعی دارند که گران ترین و مرغوب‎ترین نوع خرما، پیارم است.

این نوع خرما در هرمزگان به عمل می آید و به دلیل خاصیت های فراوانی که دارد بسیار محبوب است. البته خرمای مضافتی نسبت به سایر خرماها در ایران شناخته شده تر است و یکی از خوشمزه ترین انواع خرما در جهان است.

از دیگر گونه های خرما که در ایران تولید می شود می توان به خرمای هلیلی ، خرمای زاهدی ، خرمای کبکاب ، خرمای مرداسنگ و … اشاره کرد.

استان های تولیدکننده خرما :

• استان سیستان و بلوچستان
• استان فارس
• استان بوشهر
• استان هرمزگان
• استان خوزستان
• استان کرمان
• استان کرمانشاه
• استان ایلام

فندق ( Hazelnut )

یکی دیگر از انواع خشکبار فندق است و ایران تولیدکننده بهترین نوع فندق می باشد. صادرات فندق به صورت عمده و به شکل خام به کشورهای متقاضی انجام می شود. فندق ایران همچون دیگر دانه های آجیلی و خشکبار سالانه در مقادیر بالایی به کشور های مختلفی همچون اسپانیا، بحرین، فرانسه و یونان صادر می شود.

اگر چه ترکیه عمده ترین تولید کننده فندق در دنیا است، اما یکی از محصولات خشکبار ایران که در حجم قابل توجهی به خارج از کشور صادر می شود، فندق است. صادرات فندق از لحاظ ارز آوری برای کشور بسیار حائز اهمیت است و آمارها، حاکی از آن است که در سال گذشته، فندق بعد از پسته و بادام، بیشترین میزان صادرات را به خود اختصاص داده است.

مرغوب ترین نوع فندق از منطقه اشکور به دست می آید. بیشتر از 60 درصد فندق کشور از این منطقه به دست می آید. فندق به دو صورت با پوست و بدون پوست در بازار عرضه می شود که در اغلب موارد نوع بدون پوست آن برای آجیل ترجیح داده می شود.

فندق ها سالانه از اواسط پاییز برداشت می شوند. اکثر کشاورزان تا زمانی خود میوه از درخت بیفتد صبر می کنند. این دانه ها ممکن تا سه بار در طول فصل برداشت شوند که بستگی به کمیت فندق ها و افتادن آن ها نسبت به اقلیم دارد.

انواع بادام ها ( Almond )

ایران در بین صادرکنندگان خشکبار از جایگاه ویژه ای برخوردار است و کشورمان در جایگاه پنجم تولید جهانی این محصول قرار گرفته است. بادام یکی از مغزهای بسیار مقوی است که دارای انواع مختلفی می باشد. بادام پوست کاغذی یکی از انواع بادام است که به صورت شور و خام در بازار به فروش می رسد. کشورهای عمده تولید کننده بادام شامل آمریکا، آفریقا، استرالیا، ایران، اسپانیا، مراکش، سوریه، ایتالیا، ترکیه، تونس و چین هستند.

صادرات بادام به ۲۶ کشور جهان مانند ترکیه، کشورهای حوزه خلیج فارس، هند و آلمان صورت می گیرد. برترین صادرکنندگان بادام کشورهای آمریکا، اسپانیا، آلمان، فرانسه و ایران هستند. مهم‌ترین بازار صادرات بادام ایران که می توان نام برد، کشور هند است.

بادام درختی ایرانی به سه دسته تقسیم می شود که شامل :

• بادام سنگی
• بادام مامایی
• بادام پوست کاغذی

از دیگر انواع شناخته شده بادام در ایران می توان به بادام زمینی اشاره کرد. به دلیل این که بادام به دست آمده از زمین های زیر کاشت ایران بسیار مرغوب می باشند، بادام یکی از مهم ترین اقلام صادراتی غیر نفتی ایران است. قطب تولید بادام زمینی در کشور، آستانه اشرفیه است.

مناطق تولیدکننده بادام :

• چهارمحال و بختیاری
• خراسان شمالی
• خراسان رضوی
• خراسان جنوبی
• فارس
• آذربایجان شرقی
• کرمان
• مرکزی
• زنجان

زرشک ( Barberry )

یکی از محصولات خیلی جذاب در بازار جهانی که از ایران صادر می ­شود و ظرفیت خیلی خوبی هم دارد زرشک است چه به صورت تازه، چه به صورت خشک شده. زرشک محصول بسیار گران قیمتی است که سرمایه گذاری برروی آن سود زیادی را نصیب شما می کند.

کشور ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زرشک در دنیا است که در این میان استان خراسان جنوبی با در اختیار داشتن نزدیک به ۹۷ درصد از اراضی زیرکشت این محصول، تولید ۹۵ درصد از زرشک دنیا را در اختیار دارد.

آمریکا در جهان بیشترین میزان واردات زرشک را دارد و بعد از آن کشورهای چین، آلمان، کانادا، انگلیس، نترلند، هنگ کنگ، فرانسه، اسپانیا، بلژیک، ویتنام، ژاپن، ایتالیا، روسیه، امارات، استرالیا، اندونزی، تایپه چین، بلاروس، نروژ، عربستان سعودی، هلند و سنگاپور، این ها جزء کشورهای عمده ­ای هستند که این محصول را خریداری می­ کنند.

میوه خشک ( Dried fruit )

صادرات میوه خشک در حال حاضر یکی از پر رونق ترین اقلام صادراتی کشور ایران محسوب می گردد. با توجه به چهار فصل بودن کشور ایران و برخورداری از زمینه مناسب رشد و پرورش انواع میوه جات، ایران را تبدیل به یکی از برترین صادرکنندگان میوه خشک در دنیا کرده است.

در ایران میوه هایی همچون سیب، موز ایرانی، کیوی، توت فرنگی، پرتقال، زردآلو، آلبالو و بسیاری از میوه های دیگر به صورت انبوه برداشت می شود و بدین ترتیب ایران به عنوان یک کشور مستعد صادرات میوه خشک شناخته می شود.

تایلند عمده ترین صادرکننده میوه خشک در جهان است. ترکیه، آمریکا، آلمان، شیلی به ترتیب در رتبه های بعدی قرار می گیرند. در بخش واردات این محصول، کشور آمریکا بیشترین میزان واردات در جهان را داراست. آلمان و انگلیس در رتبه های بعدی واردات چیپس میوه قرار دارند.

چین، عراق، کویت، قزاقستان، امارات، ترکیه، قطر، عمان و بحرین دارای بیشترین پتانسیل صادراتی میوه خشک در آسیا می باشند. کشورهای اروپایی ایتالیا، انگلیس، اسپانیا، لهستان، بلژیک، رومانی، فرانسه، روسیه و سوئیس نیز متقاضی این محصول هستند. بازار کشورهای امارات، آلمان، ترکیه، پاکستان، انگلیس و بحرین برای صادرات چیپس میوه اشباع شده است و انتخاب آن ها نمی تواند ارزآوری مناسبی داشته باشد.

مهم ترین ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه های ﻣﺮﺗﺒﻂ

شرکت های اﺻﻠﯽ ﺻﺎدراﺗﯽ

تشکل های اصلی ذیربط