اعتبارات اسنادی , تعاریف و چگونگی انجام کار (بخش ۱) (documentary credit)

اعتبارات اسنادی ، تعاریف و چگونگی انجام کار ( DOCUMENTARY CREDITS )

اعتبارات اسنادی ، تعاریف و چگونگی انجام کار آن را در این مقاله بررسی می کنیم

مقدمه و تعاریف

قبل از آن که که به تعریف اعتبارات اسنادی بپردازیم بهتر است بررسی نمائیم که خریدار و فروشنده هنگام عقد قرارداد فروش بین المللی چه نگرانی هایی داشته و چگونه می خواهند این نقطه نظرات خود را ملحوظ دارند .

• خریدار مایل است کالا های خریداری شده را در زمان معین و مقرر شده در قرارداد صحیح و سالم دریافت داشته و در ضمن ترجیح بدهد قبل از انتقال مالکیت کالا به او و حمل آن , قیمت آن را پرداخت ننماید .
• فروشنده از طرف دیگر تمایل دارد مطمئن شود قبل از فروش کالا حتما وجه آنرا دریافت دارد و به خصوص در قرارداد های بین المللی ترجیح می دهد حتی قبل از آن که کالا از کنترل او خارج شود وجه آن را دریافت دارد.

اعتبار اسنادی با همکاری بانکداران و بازرگانان به وجود آمده است , اگر از موارد اندک آزمایشی ابتدائی آن بگذریم , شروع استفاده جدی آن را در نیمه دوم قرن نوزدهم می توان یافت استفاده عمومی از آن تنها پس از جنگ جهانی اول هنگامی که تجار غربی سعی در گسترش فعالیت تجاری خود داشتند پا گرفت .

امروزه اعتبارات اسنادی مهمترین شیوه پرداخت در تجارت بین المللی ( تجارت خارجی ) می باشد .

مقررات و رویه های متحد الشکل اعتبارات اسنادی با تاریخچه ای پنجاه ساله که با پشتیبانی اطاق بازرگانی بین المللی و با توجه به رویه های بانکی تدوین گردیده امروزه از مقبولیت جهانی برخوردار است .

تعریف اعتبار اسنادی

ساده ترین تعریفی که می توان برای اعتبار اسنادی ارائه داد آن است که اعتبار اسنادی تعهدی مشروط یک بانک ( بنا به درخواست خریدار ) می باشد مبنی بر این که در مقابل ارائه اسناد مشخص شده و طبق شرایط اعتبار از طرف فروشنده , در مدت معین اقدام به پرداخت یا تعهد پرداخت به او نماید.

اعتبار اسنادی به گونه ای طرح ریزی شده که معمولا بیشتر حافظ منافع فروشنده می باشد چون که غالبا قبل از آن که خریدار کالا را ببیند فروشنده با ارائه اسناد وجه کالا را دریافت می دارد .

بر اساس مقررات اعتبار اسنادی , بانک باز کننده اعتبار متعهد است که در مقابل ارائه اسناد ذکر شده در شرایط اعتبار اسنادی , نسبت به پرداخت وجه اعتبار در زمان مقرر اقدام نماید .

بنابراین چنانچه اسناد در صورت ظاهر صحیح به نظر برسد بانک اقدام به پرداخت خواهد نمود .( طبق ماده ۴ مقررات متحد الشکل اعتبارت اسنادی نشریه ۵۰۰ ICC ) در اعتبار اسنادی تمام طرفین قرارداد اسناد را مورد معامله قرار می دهند نه کالا را و بنابراین بانک کاری به این که کالا در چه وضعیتی است ندارد .

میزان اطمینانی که خریدار از طریق اعتبار اسنادی برای دریافت کالا ی مورد قرارداد به دست می آورد تا حد زیادی بستگی به اسنادی دارد که آن ها را در شرایط اعتبار درخواست می کند .

بنابراین لازم و ضروری است که خریدار در مورد وضعیت مالی و حس شهرت تجاری فروشنده تحقیق نماید تا نسبت به توانائی او در مورد تحویل کالا ی مورد قرارداد مطمئن شود .

طرفین اعتبار اسنادی ( PARTIES CONCERNED WITH DOCUMENTARY CREDIT )

به طور معمول گروه هایی که در یک اعتبار از آن ها نام برده می شود به قرار زیر می باشند :

1. خریدار یا متقاضی گشایش اعتبار PLICANT – BUYER – ORDERER – IMPORTER
2. فروشنده یا ذینفع اعتبار BENEFICIARY – SELLER-EXPORTER
3. بانک گشایش کننده OPENING BANK –ISSUING BANK
4. بانک ابلاغ کننده ADVISING BANK
5. بانک پوشش دهنده REIMBURSING BANK
6. بانک معامله کننده NEGOTIATING BANK

معمولا بانک ابلاغ کننده بانک معامله کننده اسناد نیز می باشد و بعضی مواقع ممکن است بانک گشایش کننده اعتبار درخواست نماید که اعتبار از طریق بانک دیگری به فروشنده ابلاغ گردد .

مراحل انجام کار در یک اعتبار اسنادی به قرار زیر است :

۱- خریدار و فروشنده نسبت به عقد قراردادی که بر اساس آن اعتبار اسنادی باید گشایش شود اقدام می نماید .

۲- خریدار از بانک خود درخواست می کند که یک اعتبار اسنادی بر اساس شرایط مورد درخواست , به نفع فروشنده گشایش نماید .

۳- بانک گشایش کننده اعتبار ISSUING BANK , اعتبار را گشایش نموده و برای بانک کارگزارش در کشور فروشنده ADVISING BANK ارسال می دارد تا آن بانک این اعتبار را به ذینفع اعتبار ( فروشنده ) ابلاغ نماید.

۴- ذینفع اعتبار( فروشنده ) پس از دریافت اعتبار آن را به دقت با قرارداد منعقده کنترل نموده و در صورتی که آن را مطابق قرارداد یافت نسبت به تهیه مقدمات صدور کالا اقدام می کند . در غیر این صورت موارد اختلاف را بلافاصله به اطلاع خریدار می رساند , تا نامبرده نسبت به اصلاح آن اقدام نماید.

۵- فروشنده کالا را حمل نموده و اسناد حمل را به بانک ابلاغ کننده اعتبار ارائه می دهد . ( بانک ابلاغ کننده می تواند هر بانک دیگری باشد که طبق شرایط قرارداد , اعتبار نزد او قابل پرداخت یا معامله یا قبولی است که در اکثر موارد همان بانک ابلاغ کننده اعتبار می باشد .)

۶- این بانک ( بانک ابلاغ کننده یا معامله کننده ) اقدام به بررسی اسناد نموده و در صورتی که فروشنده شرایط اعتبار را انجام داده باشد نسبت به پرداخت , معامله اسناد یا قبول آن ها ( بر حسب شرایط اعتبار ) اقدام می نماید .

۷- بانک ابلاغ کننده ( معامله کننده اسناد ) پس از معامله اسناد آن را برای بانک گشایش کننده اعتبار ارسال می دارد و بر طبق توافق بین دو بانک , نسبت به دریافت وجهی که پرداخت نموده اقدام می نماید.

۸- بانک گشایش کننده اسناد را بررسی نموده و آن ها را برای خریدار ارسال می دارد .

چنانچه اسناد دارای ایراد یا اشکالی باشد که بانک گشایش کننده نسبت به آن اعتراض داشته باشد , باید مراتب عدم تطابق اسناد با شرایط اعتبار را ظرف مدت معقولی که بیش از هفت روز کاری نباید باشد به بانک معامله کننده اسناد اطلاع دهد و در صورت قصور انجام این عمل , این حق از او سلب خواهد شد.

( طبق ماده ۱۳ بند الف و ب مقررات متحد الشکل اعتبارات اسنادی نشریه ۵۰۰)

همانطور که در بند ۸ آمده بانک گشایش کننده موظف است در صورت مغایرت اسناد معترض بودن آن , اسناد را نزد خود برای بانک معامله کننده اسناد نگهداری نموده و یا به او عودت دهد و در صورتی که از این کار کوتاهی کند و اسناد را برای خریدار ارسال دارد , حق اعتراض از او سلب خواهد شد .

مقالات مرتبط

بروات اسنادی (بخش ۱)